Küresel havacılık endüstrisi, Airbus A320 ailesine mensup yaklaşık 6 bin uçağın acil yazılım güncellemesi nedeniyle topyekûn bir operasyonel krize girdi. Avrupa merkezli üreticinin dünya çapındaki dar gövdeli filosunun yarısından fazlasını etkileyen bu zorunlu bakım, yılın en yoğun seyahat döneminde kıtalar arasında domino taşı etkisi yaratarak yüzlerce uçuşun iptaline ve binlerce yolcunun mağduriyetine yol açtı.
Avrupa Birliği Havacılık Güvenliği Ajansı'nın (EASA) yayınladığı acil uçuşa elverişlilik direktifi, dünya genelinde havacılık otoritelerini harekete geçirdi. Ekim ayında JetBlue Havayolları'nın Cancún-Newark seferini gerçekleştiren uçağında tespit edilen teknik arızanın, güneş radyasyonunun uçuş kontrol bilgisayarlarında yarattığı potansiyel riskle bağlantılı olduğu belirlendi. Kanatçık ve yatay kuyruk gibi kritik uçuş yüzeylerini kontrol eden sistemlerdeki bu açık, otoriteleri "gerekirse kırmızı bülten çıkarırız" noktasına getirdi.
Sektör analistleri, Airbus'ın 55 yıllık tarihindeki en kapsamlı bakım operasyonu olarak nitelendirdikleri bu süreç, A320 serisinin Boeing 737'yi geride bırakarak "dünyanın en çok teslim edilen uçak modeli" unvanını almasından sadece haftalar sonra yaşandı. Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya'da tatil sezonunun zirve yaptığı bu dönemde, 350 havayolu şirketini vuran bakım kararı, özellikle A320'lerin kısa mesafe havacılığının bel kemiğini oluşturduğu Asya pazarlarında ağır sonuçlar doğurdu.
Teknik çözüm süreci uçak jenerasyonlarına göre değişiklik gösteriyor. Yaklaşık 5.100 yeni nesil uçak, uçak başına üç saat süren yazılım güncellemesiyle uçuşlara dönebilirken, 900'e yakın eski model uçak için bilgisayar değişimi gerekiyor. Yedek parça tedarikine bağlı bu ikinci senaryo, uçakların yerde kalma sürelerini önemli ölçüde uzatma riski taşıyor.
Hindistan'da 338, Tayvan'da 67 A320 ve A321 model uçak bakım kapsamına alınırken, IndiGo havayolu 200 uçaklık filosunun yüzde 70'ini bakıma almak zorunda kaldı. Air India ise "programımız altüst oldu" açıklamasını yapmak zorunda kaldı.
Bu olay, modern uçakların artan dijital bağımlılığının yarattığı kırılganlığı gözler önüne serdi. Airbus yetkilileri, "Yolcularımızdan ve operatörlerimizden özür dileriz" açıklaması yaparak, çözüm için gece gündüz demeden çalıştıklarını belirtti. Küresel havacılık camiası, bakım ekiplerinin adeta zamanla yarıştığı bu süreçte, modern hava trafiği altyapısının dayanıklılığının sınandığına tanıklık ediyor.