**LEFKOŞA** – Kıbrıs, ülkenin vergi sistemini çağ atlatacak ve yabancı yatırımı daha cazip hale getirecek kapsamlı bir vergi reformu paketini yasalaştırmak üzere. Bu önemli yasal adım, Kasım ayında Kıbrıs Üniversitesi Ekonomi Araştırmaları Merkezi'nin ölçtüğü, genel olarak istikrarlı ancak biraz durağan seyreden ekonomik güven ortamına denk geliyor. Genel ekonomik göstergelerde küçük bir düşüş yaşansa da, yakında hayata geçecek olan mali mimarinin yenilenmesiyle birlikte, kilit sektörlerde giderek artan bir iyimserlik göze çarpıyor.
2026'dan itibaren yürürlüğe girmesi planlanan reformlar, mevcut vergi çerçevesinde köklü değişiklikler öngörüyor. Maliye Bakanı Makis Keravnos'un öncülüğündeki paket, özellikle orta gelirli kesimin üzerindeki mali yükü hafifletmeye odaklanarak daha adil ve verimli bir sistem oluşturmayı hedefliyor. Gelir vergisi eşiğinin 20.500 Euro'dan 22.000 Euro'ya yükseltilmesi ve çocuk vergi indirimlerinden yararlanma kriterlerinin genişletilmesi gibi önemli düzenlemeler yapılıyor. Ayrıca, gelir vergisi dilimlerinde yapılacak küçük değişiklikler ve pul sertifikasyonunun kaldırılması, hem bireyler hem de işletmeler için uyumluluğu basitleştirmeyi amaçlıyor.
Ancak reformun bazı dengeleri de var. Kurumlar vergisi oranının, rekabetçi %12,5'ten %15'e yükseltilmesi planlanıyor. Bu hamle, Kıbrıs'ın "vergi cenneti" algısını kırmaya ve ülkenin mali şeffaflığını artırmaya yönelik stratejik bir adım olarak görülüyor. Hükümet, 112 milyon Euro'luk öngörülen fazlayı absorbe ederek gelir-nötr olması beklenen bu reformun, öngörülen vergi gelirlerinin karşılanmasını sağlamak ve potansiyel mali açıkların önüne geçmek için sıkı bir denetim gerektireceğini öngörüyor. Reformun düşük ve orta gelirli kesimin yükünü hafifletmesi hedeflense de, yıllık 19.000 Euro'nun altında kazanan bireylerin bu ayarlamalardan doğrudan fayda sağlamayabileceği tahmin ediliyor. Serbest çalışanlar için ise, değişiklikler daha sıkı gelir belgeleme gereksinimleri ve iş gideri indirimleri için daha tanımlanmış bir çerçeve getiriyor.
Eş zamanlı olarak, en son ekonomik güven verileri karmaşık bir tablo çiziyor. Ekonomik Güven Endeksi (ESI-CypERC), Kasım ayında %104,0'a gerileyerek Ekim ayındaki 104,1'lik değerden hafif bir düşüş kaydetti. Bu genel durağanlık, sektörler arasındaki güven farklılıklarını gizliyor. Hizmet sektörü, işletmelerin son ciro değerlendirmelerinden kaynaklanan bir gerileme yaşadı. Buna karşılık, perakende ticaret, inşaat ve sanayide iyimserlikte belirgin bir artış gözlemlendi. Perakende Ticaret Güven Endeksi, stok seviyeleri ve satış performansı hakkındaki daha olumlu değerlendirmeleri yansıtarak iyileşti. Benzer şekilde, sipariş defterlerinin artması ve daha iyimser istihdam beklentileriyle İnşaat Güven Endeksi de yükseldi. Sanayi Güven Endeksi de sipariş defterleri ve üretim hacimlerindeki iyileşme beklentileriyle yukarı yönlü bir eğilim gösterdi.
Belki de en cesaret verici olanı, tüketici güvenindeki belirgin artış. Hane halkları, kişisel mali durumları, genel ekonomik iklim ve önemli satın alma niyetleri hakkında daha olumlu bir bakış açısı bildirdi. Bu gelişen tüketici iyimserliği, ekonomik belirsizliğin art arda düşmesiyle yansıtılıyor ve Ekonomik Belirsizlik Endeksi Kasım ayında 10,9 puana geriledi. Algılanan öngörülemezliğin bu şekilde azalması, sürdürülebilir ekonomik büyüme ve yatırım için kritik bir faktör.
Kıbrıs yasama organı vergi reformunu onaylamaya hazırlanırken, ülke hassas bir denge kurma çabasında. Mali ayarlamalar daha sağlam ve adil bir sistem yaratmayı hedeflerken, hafif düşüşüne rağmen mevcut ekonomik duyarlılık, temel sektörlerdeki dayanıklılığı ve artan güveni gösteriyor. Bu iddialı reformun başarısı, nihayetinde etkin bir şekilde uygulanmasına ve hem yerel hem de uluslararası paydaşları çeken istikrarlı ve öngörülebilir bir ekonomik ortamı teşvik etme yeteneğine bağlı olacaktır.