**Hong Kong –** Hong Kong'un tanınmış medya patronu ve demokrasi savunucusu Jimmy Lai, "yabancı güçlerle işbirliği" ve "sedisyon yayma" suçlarından mahkum edildi. Bu karar, uluslararası insan hakları çevrelerinde şok etkisi yaratırken, şehirdeki basın özgürlüğünün geleceği hakkında kara bulutların daha da yoğunlaştığına işaret ediyor. 78 yaşındaki İngiliz vatandaşı ve kapanan Apple Daily gazetesinin kurucusu Lai, Hong Kong'un sıkı ulusal güvenlik yasası ve eski bir sedisyon yasası kapsamındaki iddia edilen ihlalleri nedeniyle ömür boyu hapis cezasına çarptırılabilir.
Batı Kowloon Bölge Mahkemesi'nde Yargıç Esther Toh tarafından açıklanan mahkumiyet kararı, Lai'nin medya platformunu Hong Kong ve anakara Çin'e karşı uluslararası baskı ve yaptırımlar sağlamak için kullandığı iddialarına dayanıyor. Savcılar, Lai'nin eski ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ve eski Dışişleri Bakanı Mike Pompeo gibi yabancı yetkililerle olan temaslarını, Çin Halk Cumhuriyeti'nin yönetimine zarar verme yönünde kasıtlı bir çaba olarak sundu. Aralık 2020'den beri tutuklu bulunan Lai'nin, iki yılı aşkın süre önce başlayan davası, eski İngiliz sömürgesinin 1997'de Çin egemenliğine geçmesinden bu yana en çok ses getiren hukuki süreçlerden biriydi.
Bu dava, uluslararası alanda sert tepkilere yol açtı. İngiliz Dışişleri Bakanı Yvette Cooper, kararı "siyasi motivasyonlu" olarak nitelendirerek, Lai'nin ifade özgürlüğü hakkını kullandığı için hedef alındığını savundu. Londra, bu protesto kapsamında Çin'in Birleşik Krallık Büyükelçisi'ni çağırdı. Benzer şekilde Avrupa Birliği de sonucu "Hong Kong'da demokrasi ve temel özgürlüklerin aşınmasının sembolü" olarak değerlendirirken, Tayvan "derin üzüntüsünü" dile getirdi. Hak örgütleri ise süreci "acımasız bir adli komedi" ve mahkumiyeti "sahte" olarak nitelendirerek, bölgedeki sivil özgürlüklerin kötüleşen durumu hakkında endişeleri artırdı.
2020'de geniş çaplı demokrasi yanlısı gösterilerin ardından Pekin tarafından dayatılan ulusal güvenlik yasası, Hong Kong'un hukuki ve siyasi manzarasını yeniden şekillendirmede kilit rol oynadı. Lai'nin yargılanması, bu değişimin güçlü bir sembolü olarak görülüyor ve muhalefetin önde gelen bir sesini etkili bir şekilde susturdu. Önümüzdeki yılın başlarında açıklanması beklenen cezası öncesinde, Lai zaten protestolarla ilgili suçlardan toplamda yaklaşık on yıla varan hapis cezalarına mahkum edilmiş durumda. Diyabet hastası olduğu ve uzun süreli gözaltında önemli ölçüde kilo kaybettiği yönündeki raporlar, sağlık durumuna ilişkin endişeleri de beraberinde getiriyor.
Bu mahkumiyetin etkileri, Hong Kong sınırlarının çok ötesine uzanıyor. Pekin'in şehir üzerindeki sıkılaşan kontrolünün geniş etkisini vurguluyor ve algılanan dış müdahalelere karşı daha sert bir duruş sergilediğinin sinyalini veriyor. Ulusal güvenlik davaları için hükümet tarafından yargıçların seçici olarak atanması gibi Lai'nin davasında kullanılan hukuki çerçeve, uluslararası hukuk uzmanları tarafından da inceleniyor. 855 sayfalık devasa bir belge olan karar, mahkemenin gerekçelerini titizlikle ortaya koyuyor ve Lai'nin "ABD'yi Çin Halk Cumhuriyeti hükümetini devirmeye yardım etmeye sürekli davet ettiğini" belirtiyor. Bu dava, Hong Kong'u çevreleyen derin jeopolitik gerilimlerin ve demokratik özgürlükler için verilen kalıcı mücadelenin çarpıcı bir hatırlatıcısı olarak tarihe geçiyor.