Kanada Kültür Bakanı Steven Guilbeault, Başbakan Mark Carney ile Alberta Başbakanı Danielle Smith arasında imzalanan enerji anlaşmasını protesto ederek federal kabineden istifa etti. Perşembe günü açıklanan anlaşma, Pasifik kıyısına yeni bir ağır petrol boru hattı inşasının önünü açarken, hükümet ve ülke içinde iklim politikaları ve ekonomik kalkınma konusundaki derin ayrışmaları su yüzüne çıkardı.
Anlaşma, Kanada'nın enerji stratejisinde köklü bir değişimin habercisi. Federal hükümet, petrol ve gaz sektörü için planlanan emisyon sınırlamaları ile temiz elektrik kurallarını rafa kaldırırken, Petrol Tankeri Yasası'nda değişikliğe gidiyor. Buna karşılık Alberta, endüstriyel karbon fiyatlandırmasını güçlendirmeyi ve karbon yakalama teknolojisine milyarlarca dolar yatırım yapmayı taahhüt etti. Günde bir milyon varil düşük emisyonlu bitümü Asya pazarlarına taşıması planlanan boru hattı, taraftarlarına göre ekonomik çeşitlilik için hayati önem taşıyor.
Ancak bu politika değişikliği, ağır siyasi bedel ödetti. Eski Çevre Bakanı ve ömür boyu çevreci olan Guilbeault, istifasını "büyük bir üzüntüyle" açıklarken, boru hattını Kanada'nın iklim taahhütleriyle bağdaşmaz bulduğunu belirtti. "Bu projenin ciddi çevresel etkileri olacak ve ülkeyi sera gazı azaltım hedeflerinden uzaklaştıracak" diyen bakan, adeta gemi azıya almış bir hükümete isyan bayrağını çekti.
Tepkiler ise adeta iki kutba ayrıldı. Petrol endüstrisi ve Başbakan Smith anlaşmayı "Alberta'ya yatırımın önünü açacak" diyerek selamlarken, Carney "Alberta ve Kanada için harika bir gün" ifadesini kullandı. Fakat muhalefet cephesi en az destekçileri kadar kararlı. British Columbia Başbakanı David Eby, yeni güzergahı ve tanker yasağının kaldırılmasına karşı çıkarak mevcut Trans Mountain boru hattının kapasitesinin artırılmasını önerdi. Öte yandan, British Columbia'daki Yerli grupların koalisyonu "kuzeybatı kıyılarında petrol tankerlerine izin vermeyeceklerini" ve projenin "asla gerçekleşmeyeceğini" ilan ederek adeta savaş naraları attı.
Üst düzey bir bakanın istifası, Carney'nin azınlık hükümetindeki derin ayrılıkları gözler önüne serdi. British Columbia, Yerli halklar ve çevrecilerin yasal ve siyasi muhalefetiyle karşı karşıya kalan boru hattı anlaşması, sadece bir kabine krizine değil, aynı zamanda uzun soluklu bir ulusal çatışmanın da zeminini hazırladı. Bu gelişmeler, Kanada'nın enerji ve çevre politikalarında yeni bir dönemin başlangıcı olabilir, ancak yolun taşları sert döşenmişe benziyor.