Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskyy, kamuoyuna yansıyan ve savaş diplomasisindeki gerilimli perde arkasını gözler önüne seren açıklamalarda bulundu. Zelenskyy, ABD'li yetkililerin, Ukrayna birliklerinin Donetsk bölgesindeki mevcut savunma hatlarından çekilmesini ve burada "özel bir ekonomik bölge" oluşturulmasını öngören bir plan sunduğunu duyurdu. Kiev yönetimi, bu teklifi, Rusya'ya yönelik riskli ve tek taraflı bir taviz olarak değerlendiriyor.
Zelenskyy'nin gazetecilerle yaptığı brifingde gün yüzüne çıkan öneri, uzayan savaşı sona erdirmeye yönelik diplomatik manevraların ne denli hassas ve karmaşık bir hal aldığını gösterdi. Ukrayna'nın önde gelen müttefiki ABD ile savaş stratejisi konusunda önemli bir görüş ayrılığı olduğu anlaşılıyor. Üst düzey yetkililerden oluşan bir ABD heyetince sunulan plana göre, halihazırda Ukrayna kontrolündeki topraklarda askerden arındırılmış bir tampon bölge oluşturulacak. Taraflar arasındaki görüşmelerde "özel ekonomik alan" olarak anılan bu bölgenin, ateşkes müzakerelerinin temelini oluşturduğu belirtiliyor.
Ukrayna lideri, kendi barış planlarını ve geleceğe dair güvenlik garantileri ile yeniden yapılanma dokümanlarını ABD'ye ilettiklerini doğrularken, ABD'nin tampon bölge önerisine ise derin bir şüpheyle yaklaştı. Zelenskyy, "Son kilometre her zaman en zorudur. Birçok sebeple her şey altüst olabilir" diyerek müzakerelerin kırılgan haline işaret etti. Tek taraflı bir geri çekilmenin mantığını ise sert bir soruyla sorguladı: "Neden savaşın diğer tarafı da aynı mesafe geri çekilmiyor?"
Bu ifade, Kiev'in temel endişesini özetliyor: Ukrayna birliklerinin çekilmesi, istikrara giden bir yol değil, Rus güçlerinin doldurabileceği bir boşluk yaratabilir. Konunun hassasiyeti, bölgenin statüsünden kaynaklanıyor. Rusya, Donetsk'in büyük kısmını ilhak ettiğini iddia ederken, Ukrayna ordusu bölgenin yaklaşık beşte birini hâlâ kontrol ediyor. ABD planı, bu zor kazanılmış hatlardan çekilmeyi gerektiriyor. Zelenskyy, toprakla ilgili her türlü düzenlemenin nihayetinde Ukrayna halkının egemenlik iradesiyle, örneğin bir referandum gibi yasal yollarla alınması gereken bir karar olduğunun altını çizdi.
Analistler, bu gelişmenin Washington'ın küresel etkileri olan bu savaşı hızla sonlandırma arzusunun bir göstergesi olduğunu belirtiyor. Ancak aynı zamanda, Ukrayna'nın toprak tavizlerinden önce sağlam güvenlik garantileri istemesi, ittifak içinde potansiyel bir görüş farklılığını da su yüzüne çıkarıyor. İşgal altındaki Zaporijya Nükleer Santrali'nin geleceği gibi diğer karmaşık başlıklar da masada dururken, Donetsk'teki tampon bölge konusundaki açmaz, kalıcı bir barışın inşasının önündeki dev engelleri gösteriyor. İlerlemenin yolu, bir ulusun egemenlik mücadelesi ile dış müttefiklerin stratejik öncelikleri arasında köprü kurmaktan geçiyor.