Avustralya Yüksek Mahkemesi, dijital haklar ve çocuk koruma arasındaki gerilimi yansıtan çığır açıcı bir hukuk mücadelesine ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Sosyal medya platformu Reddit, 16 yaş altı kullanıcıların hesap açmasını yasaklayan ülkenin öncü yasasına karşı resmi olarak dava açtı. Bu hamle, yasanın ikinci anayasal sorgulaması anlamına geliyor; zira geçtiğimiz aylarda iki Avustralyalı genç de benzer gerekçelerle yasanın iptali için başvuruda bulunmuştu. Hükümet ise, gençleri çevrimiçi ortamda korumak için "olmazsa olmaz" olarak gördüğü politikasını savunmaya kararlı.
Yakın zamanda yürürlüğe giren tartışmalı yasa, Reddit'in de aralarında bulunduğu belirli on sosyal medya şirketini, Avustralyalı reşit olmayan kullanıcıları engellemek için sıkı yaş doğrulama önlemleri almaya zorluyor. İletişim Bakanı Anika Wells öncülüğündeki yetkililer, bu düzenlemeyi, ergenlerin ruh sağlığı ve gelişimi için ciddi risk oluşturduğunu savundukları zararlı içerik ve manipülatif algoritmik sistemlere karşı hayati bir kalkan olarak görüyor. Politika, dünya genelinde hükümetlerin gençler için daha katı dijital kısıtlamalar getirme eğiliminin bir parçası.
Reddit, yargı süreci devam ederken yasaya uysa da, Yüksek Mahkeme'ye başvurusunu ticari çıkarların ötesine uzanan gerekçelere dayandırıyor. Şirket, yasak yönteminin temelden hatalı olduğunu ve gizlilik ile siyasi ifade özgürlüğü konusunda derin endişeler doğurduğunu ileri sürüyor. Reddit yaptığı açıklamada, "İyi niyetine rağmen bu yasa hedefi ıskalıyor. Avustralya hükümetinin gençliği koruma konusundaki ortak hedefimize ulaşması için daha etkili yollar var" ifadelerini kullandı. Bu hukuki manevra, Yeni Güney Galler'den 15 yaşındaki Macey Newland ve bir arkadaşının açtığı davayla aynı doğrultuda, ancak ondan bağımsız. Gelecek yıl görülmesi planlanan gençlerin davası, yasağın anayasada örtülü olarak var olduğu kabul edilen siyasi iletişim özgürlüğünü ihlal ettiğini savunuyor. Newland, "Demokrasi bu yasanın söylediği gibi 16 yaşında başlamaz" diyerek tepkisini dile getiriyor.
Bir yandan çok uluslu bir platformun, diğer yandan yasanın korumayı hedeflediği kitlenin kendisinin açtığı davaların kesişimi, kritik bir yargısal incelemenin zeminini hazırlıyor. Hukuk uzmanları, duruşmaların devletin koruyucu önlemler alma yetkisi ile bireysel hakların dijital alandaki evrilen kapsamı arasındaki dengeyi mercek altına alacağını öngörüyor. Hükümet ise artan hukuki baskıya meydan okuyarak, teknoloji firmalarının açtığı davalardan yıldırılmayacağını ve politikasını kararlılıkla savunacağını açıkladı.
Uluslararası arenada, bu davanın sonucu büyük bir ilgiyle takip ediliyor. Birçok ülke benzer düzenlemeleri tartışıyor ve Avustralya Yüksek Mahkemesi'nin kararı, ya küresel kısıtlamaları güçlendirecek ya da onların hukuki açıdan ne kadar kırılgan olabileceğini gösterecek önemli bir emsal oluşturabilir. Nihai karar, sadece Avustralya'daki yasağın akıbetini belirlemekle kalmayacak; aynı zamanda dünya çapında ifade özgürlüğü, gizlilik ve gençlerin dijital katılımı için kalıcı etkileri olan, devletin çevrimiçi alana müdahalesinin sınırlarına dair hukuki bir çerçeveye de katkıda bulunacak.