Kıbrıs'ta, Avrupa İşkencenin Önlenmesi Komitesi'nin (CPT) yayımladığı ve ağır koşulları gözler önüne seren raporun ardından, Adalet Bakanı Konstantinos Fytiris, merkez cezaevine ani bir inceleme ziyareti gerçekleştirdi. Bakan Fytiris, üç saati aşkın süren ziyaretinde hem personelle hem de mahkûmlarla görüşerek, raporun ortaya koyduğu çarpıcı iddiaları yerinde inceledi.
CPT raporu, cezaevinde durumun ciddiyetini tüm çıplaklığıyla ortaya koymuştu. Rapora göre, altı metrekareden küçük hücrelerde dörder mahkûm kalıyor, personel yetersizliği nedeniyle etkin kontrol kaybolmuş durumda. Bu kontrol boşluğu, örgütlü mahkûm gruplarının etkinlik alanını genişletirken, en vahim iddialardan biri de, tuvalete çıkamayan bazı tutukluların temel ihtiyaçlarını hücrelerinde plastik şişe ve poşetlerle gidermek zorunda kalması oldu.
Bakan Fytiris, incelemesinin ardından yaptığı açıklamada, personel eksikliğinin kronik bir sorun olduğunu kabul ederek, acil önlem sözü verdi. "Personel sıkıntısı var ve öncelikli hedeflerimizden biri de personel eğitimi, alımı, fiziki koşullar ve genel olarak ceza infaz sisteminin iyileştirilmesidir" ifadelerini kullanan Bakan, hedeflerinin sadece fiziki düzenlemeler olmadığını, mahkûmların topluma "daha iyi bir durumda" kazandırılması gerektiğini vurguladı.
Bu gelişmeler, ülkenin yargı sistemindeki üst düzey değişikliklerle aynı döneme denk geldi. Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiades, geçtiğimiz günlerde istifa eden eski Başsavcı'nın ardından, yeni Başsavcı George Savvides ve yardımcısı Savvas Angelides'i göreve atadı. Törende konuşan Anastasiades, yeni atananlara hitaben, "Bugünden itibaren bağımsız devlet memurları oldunuz ve hiç kimsenin çalışmalarınıza müdahale etme hakkı yok" diyerek yargı bağımsızlığının altını çizdi.
Cezaevlerindeki kriz ve yargıdaki üst düzey değişim, hükümet için ikili bir sınav anlamına geliyor. Yeni Başsavcı'dan, biriken dosyaları hızlandırması, eşitlik ve iyi yönetişim ilkelerini hakim kılması beklenirken; Adalet Bakanlığı'nın, Bakan'ın tespitlerini somut ve hızlı bir reform programına dönüştürmesi gerekiyor. Bu, CPT'nin değindiği gayriresmî güç yapılarını dağıtmak için hem insan kaynağına hem de altyapıya ciddi yatırımı zorunlu kılıyor.
Avrupa Konseyi'ne bağlı bir kuruluşun bu denli sert raporu, hükümet üzerinde ölçülebilir ilerleme için baskı oluşturuyor. Rehabilitasyon ve insani tutukluluk şartları hedeflerinin samimiyeti, önümüzdeki aylarda atılacak adımlarla test edilecek. Bakan'ın bu şok ziyaretinin, gerçek bir dönüşümün başlangıcı mı yoksa yaşanan skandalı örtbas etmeye yönelik geçici bir hamle mi olduğu, yakın zamanda netlik kazanacak.