ABD İç Güvenlik Bakanlığı, vizesiz giriş yapan milyonlarca yabancı ziyaretçiden beş yıllık sosyal medya geçmişlerini talep eden tartışmalı bir teklifi gündeme getirdi. Şu anda 42 müttefik ülke vatandaşını hedef alan plan, yolcuların dijital taramasında köklü bir genişleme anlamına geliyor ve gizlilik, güvenlik ile diplomatik ilişkiler konusunda sert tartışmaları alevlendirdi.
Vize Muafiyet Programı kapsamındaki ülkelerden (Birleşik Krallık, Almanya, Avustralya, Japonya, Güney Kore gibi) gelen ziyaretçiler, Elektronik Seyahat Yetkilendirme Sistemi (ESTA) ile seyahat izni alıyor. 2016'dan beri formda sosyal medya kullanıcı adlarına dair bir soru bulunsa da bu bilgiyi vermek isteğe bağlıydı. Yeni düzenleme, bu soruyu zorunlu hale getirerek başvuru sahiplerinden son beş yılda kullandıkları platformlara ait hesap bilgilerini talep edecek.
Federal Kayıt'ta yayımlanan teklif, sosyal medyanın çok ötesine uzanıyor. Başvuru sahiplerinden on yıllık e-posta adresi, beş yıllık telefon numarası ve detaylı aile geçmişi toplama yetkisi istiyor. Belge, gelecekte parmak izi, iris taraması ve fotoğraf üst verileri gibi "yüksek değerli veri alanları"nı da eklemeyi hedefliyor. Yetkililer, bu kapsamlı girişimi ulusal güvenlik protokollerinin hayati bir gelişimi olarak çerçeveliyor.
Eski Başkan Donald Trump, "Sadece buraya güvenli gelen insanlar istiyoruz. Güvenlik istiyoruz. Yanlış insanların ülkemize girmesine izin vermediğimizden emin olmak istiyoruz," açıklamasını yaptı. Turizme olası olumsuz etkileri sorulduğunda ise endişeleri reddederek, "Hayır. Çok iyi gidiyoruz," ifadelerini kullandı. Teklif, ülkenin 2026 FIFA Dünya Kupası ve 2028 Los Angeles Olimpiyatları gibi uluslararası ziyaretçi akını beklenen küresel etkinliklere hazırlandığı bir dönemde geldi.
Sivil özgürlük kuruluşları ve dijital hak savunucuları, bu hamleyi temel gizlilik haklarını tehdit eden aşırı bir müdahale olarak nitelendirip büyük alarm verdi. Bu denli geniş kişisel veri toplanmasının, kötüye kullanım, profil çıkarma ve ifade özgürlüğü üzerinde caydırıcı etki riskleri taşıdığını savunuyorlar. Bilgilerin nasıl değerlendirileceğine veya hangi içeriğin başvuruyu reddetmeye sebep olacağına dair net kriterlerin bulunmaması endişeleri katmerlendiriyor. Analistler, politikadan ötürü müttefik ülkelerden seyahatlerin azalabileceği ve yabancı hükümetlerin ABD vatandaşlarından karşılıklı veri talebinde bulunabileceği uyarısını yapıyor.
Teklif, standart bir halk görüşüne açılma sürecine tabi tutuldu. Federal yetkililer, nihai kararı vermeden önce gelen geri bildirimleri değerlendirecek. Uygulamaya geçerse, sınır tarama paradigmasında çığır açıcı bir değişim yaşanacak ve ABD, devlet güvenliği için dijital ayak izlerinin araçsallaştırılmasına yönelik küresel ve oldukça tartışmalı eğilimin ön saflarına yerleşecek. Sonuç, sınır kapılarının çok ötesinde yankı bulacak; dijital çağda veri, hareketlilik ve güvenliğin sınırlarına dair uluslararası normları şekillendirecek.