Avrupa çapında yapılan kapsamlı bir araştırma, Kıbrıs'ın, kıtanın en yüksek yabancı karşıtlığına sahip on ülkesi arasında yer aldığını tespit etti. Yeni açıklanan Avrupa Sosyal Araştırması (ESS) verileri, aynı zamanda, adada ulusal kurumlara duyulan güvenin son yirmi yılda sistematik bir biçimde aşındığını ve vatandaşların demokratik ideallere bağlılığı ile ülkedeki uygulamadan duydukları derin memnuniyetsizlik arasında uçurum olduğunu belgeliyor.
Kıbrıs Üniversitesi Alan Araştırmaları Merkezi ve Kıbrıs Teknoloji Üniversitesi akademisyenlerince analiz edilen veriler, iki yılda bir yapılan ESS'nin son turundan geliyor. Otuzu aşkın Avrupa ülkesindeki tutumları karşılaştıran anket, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kontrolündeki bölgelerde uygulandı. 2025 sonlarında başlayan bu tur için, rastgele hane seçimi ve doğum günü kriterine dayalı katılımcı belirleme gibi sağlam bir metodoloji izlenerek, toplumun güvenilir bir temsilinin sağlanmasına özen gösterildi.
Sonuçlar, toplumsal tutumlar açısından kaygı verici bir tablo çiziyor. Yabancı karşıtlığı Kıbrıs'ı Avrupa'da istenmeyen bir üst sıralara taşırken, güven krizi en çok yerel siyasette kendini gösteriyor. Yerel politikacılara ve siyasi partilere duyulan güven, 2006'dan bu yana istikrarlı bir düşüşle "kritik seviyelerde" seyrediyor. Çarpıcı bir karşılaştırmayla, Avrupa Parlamentosu ve Birleşmiş Milletler gibi dış kurumlar, Kıbrıs'taki Temsilciler Meclisi'ne kıyasla halktan çok daha fazla güven görüyor. Araştırmacılar, yerel siyasi figürlere yönelik güvende son dönemdeki marjinal artışı ise, yeni siyasi oluşumların ortaya çıkışına bağlıyor.
Belki de en çarpıcı çelişki, ilke ile uygulama arasındaki uçurumda yatıyor. Kıbrıslılar demokratik değerlere güçlü bir bağlılık ifade ederken, ülkelerindeki demokrasinin işleyişine dair değerlendirmeleri araştırmanın ifadesiyle "ümit kırıcı derecede düşük" seviyede kalıyor. Konuyla ilgili akademisyenler, "değerler ile siyasi gerçeklik arasındaki bu tehlikeli açı" konusunda uyarıda bulunarak, halkın demokrasiye inandığını ancak onun sonuçlarından giderek daha fazla uzaklaştığını vurguluyor.
Bu bulgular, toplumsal uyum ve yönetişim açısından ciddi sonuçlar doğuruyor. Kalıcı yabancı karşıtlığı, entegrasyon ve toplum ilişkilerinde sorun teşkil ederken, siyasete duyulan güvensizlik kurumların meşruiyetini zayıflatıyor. Kıbrıs Üniversitesi, verilerin doğruluğu ve gelecekteki politika oluşturmadaki faydasının doğrudan halkın katılımına bağlı olduğunu vurgulayarak, 2025-2026 dönemi için temas kurulan haneleri ankete katılmaya çağırdı.
Araştırma, değişen tutumları izlemeye devam ederken, hem uzun vadeli hem de karşılaştırmalı bir ölçüt sunuyor. Veriler, Kıbrıs'ı daha geniş bir Avrupa bağlamına yerleştirmekle kalmıyor, aynı zamanda vatandaşlar ile onları yöneten yapılar arasındaki kopukluğu giderecek mekanizmaların acilen ele alınması gerektiğine işaret ediyor.