Kıbrıs'ta bu hafta, yıllardır tıkanan barış sürecini canlandırmak amacıyla üst düzey bir diplomatik trafik yaşanıyor. Birleşmiş Milletler himayesinde, Kıbrıs Rum ve Kıbrıs Türk taraflarının müzakerecileri, hazırlık görüşmeleri için bir araya gelirken, tüm bu çabaların odağında ise 11 Aralık Perşembe günü planlanan kritik bir zirve var. BM Genel Sekreteri Kişisel Elçisi María Ángela Holguín'in arabuluculuğunda, Rum Yönetimi Lideri Nikos Hristodulidis ve KKTC Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman'ın katılacağı bu üçlü toplantı, son yılların en somut adımı olarak görülüyor.
Diplomatik hareketlilik, Elçi Holguín'in geçtiğimiz Perşembe günü adaya ayak basmasıyla hız kazandı. O tarihten bu yana iki liderle ayrı ayrı görüşerek mekik diplomasisi yürüten Holguín'ün temel görevi, 2017'de İsviçre'nin Crans-Montana kentinde çöken müzakerelerin yeniden başlayabilmesi için siyasi iradeyi ölçmek ve ortak zemin aramak.
Süreç, planlandığı şekilde ilerliyor. Bugün (Çarşamba) müzakereciler Menelaos Menelaou ve Mehmet Dana, perşembe günkü zirvenin altyapısını hazırlamak üzere bir araya gelecek. Aynı gün, iki liderin birlikte Kayıp Şahıslar Komitesi'ni (CMP) ziyaret etmesi de önemli bir güven artırıcı adım olarak değerlendiriliyor. Bu kurum, adanın bölünmüşlüğünün en acı insani sonuçlarından birine ışık tutuyor.
Bu yoğun diplomasi trafiğine bir de Avrupa Birliği boyutu eklendi. AB'nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Johannes Hahn'ın, tam da perşembe günkü kritik zirveyle aynı tarihte adaya gelmesi dikkat çekti. Rum Yönetimi Sözcüsü Konstantinos Letimbiotis, Hahn'ın ziyaretini "şanslı bir tesadüf" olarak nitelese de, gözlemciler bunun AB'nin sürece olan doğrudan ilgisinin ve Kıbrıs sorununun Avrupa boyutunun bir göstergesi olduğunu belirtiyor. Zira AB müktesebatının tüm ada genelinde nasıl uygulanacağı, çözümün en can alıcı başlıklarından biri olmayı sürdürüyor.
Rum tarafında, Hristodulidis, 12 Aralık Cuma günü Ulusal Konsey toplantısı düzenleyerek siyasi parti liderlerini süreç hakkında bilgilendirecek. Letimbiotis'in ifadesiyle amaç, perşembe günkü ortak toplantının "müzakerelerin yeniden başlamasına yönelik belirleyici ilk adım" olması. Ancak analistler, diyaloğun yeniden başlamasının şart olduğunu, fakat iki bölgeli, iki toplumlu bir federasyona giden yolun; egemenlik, güvenlik ve mülkiyet gibi köklü anlaşmazlıklarla dolu olduğunu vurguluyor.
BM ve AB elçilerinin eş zamanlı varlığı, uluslararası toplumun Kıbrıs dosyasını yeniden önceliklendirdiğinin açık bir sinyali. Bu haftaki görüşmelerin sonucu, anında bir çözüm bulunup bulunmadığına değil, hazırlık görüşmelerinden yapılandırılmış, sonuç odaklı bir müzakere sürecine geçiş için samimi bir siyasi taahhüt olup olmadığına bakılarak değerlendirilecek. Ada şimdi, bu diplomatik hamlenin kalıcı bir barışın temelini atıp atamayacağını görmek için nefesini tutmuş durumda.