Tayland, Kamboçya ile tartışmalı sınır hattı boyunca askeri hedeflere yönelik hava saldırıları başlattı. Pazartesi erken saatlerde patlak veren ve yerdeki çatışmaların ölümcül bir şekilde tırmanmasının ardından gelen bu hamle, aylar önce müzakere edilen kırılgan ateşkesi paramparça etme tehdidi taşıyor. Çatışmaların gölgesinde, on binlerce sivil evlerini terk etmek zorunda kaldı.
İlk çatışmalar, engebeli sınır arazisinde şafak sökerken başladı. Taraflar piyade silahları ve dolaylı atışlar ile çatışmaya girdi. Tayland yetkilileri, hava gücünün devreye alınmasını, Kamboçya'nın saldırgan eylemlerini bastırmak için "gerekli bir karşılık" olarak nitelendirdi. Phnom Penh yönetimi ise suçlamayı iade ederek, uzun süredir devam eden tacizlerin ardından ilk saldırıyı Tayland tarafının başlattığını öne sürdü. Bu son olay, on yıllardır süren ve defalarca açık çatışmaya dönüşen toprak anlaşmazlığının ne denli bir barut fıçısı olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.
Yaşananlar, Ekim ayında varılan ateşkese doğrudan bir meydan okuma anlamına geliyor. Söz konusu ateşkes, Temmuz'da yaşanan, onlarca cana mal olan ve yaklaşık 300 bin kişiyi yerinden eden beş günlük daha şiddetli bir savaşı sonlandırmıştı. O ateşkes, Malezya Başbakanı Anwar İbrahim ve eski ABD Başkanı Donald Trump gibi bölgesel figürlerin de dahil olduğu diplomatik çabalar ile sağlanmış, bölgenin istikrarına dair uluslararası endişeyi gözler önüne sermişti. Anlaşmanın bu denli hızla bozulması, temeldeki toprak iddialarına kalıcı bir çözüm bulunmadan diplomatik yolların uzun vadede ne kadar işlevsel kalabileceğine dair derin soruları gündeme getiriyor.
Tayland, artan şiddet karşısında sınıra komşu dört ilde zorunlu tahliyeleri devreye aldı. Askeri operasyonlar yoğunlaşırken, belirsizlik ve tehlikeden kaçan yaklaşık 35.000 sivil geçici barınaklara kaydedildi. Yetkililer, çatışmaların Tayland'ın Ubon Ratchathani ili ve Sisaket ilinin Phu Pha Lek–Phlan Hin Paet Kon kesimi gibi belirli bölgelerde yoğunlaştığını, ancak çatışmaların geniş bir alana yayıldığını belirtti.
İki başkentten gelen açıklamalar, karşılıklı suçlamaların bilindik senaryosunu yansıtıyor. Tayland ordusu sözcüsü, "Tayland askerleri destek ateşli silahlarla saldırıya uğradı, bir asker hayatını kaybetti, dört asker yaralandı" ifadelerini kullandı. Kamboçya tarafında ise, ülkenin savunma aygıtı üzerinde önemli etkiye sahip olan eski Başbakan Hun Sen sert bir uyarıda bulundu: "Karşılık verme konusundaki kırmızı çizgi çoktan belirlendi. Tüm kademelerdeki komutanları, tüm subay ve askerleri buna göre eğitmeye çağırıyorum." Bu mesaj, bir yandan ölçülü olmayı tavsiye ederken, diğer yandan misilleme hazırlığını teyit ediyor.
Yeniden alevlenen bu düşmanlığın bölgesel etkileri önemli. Komşu ASEAN üye devletleri, uzun süreli bir çatışmanın bölgeyi istikrarsızlaştırmasından ve örgütün barışçıl anlaşmazlık çözümü ilkesini baltalamasından endişe duyuyor. Uluslararası gözlemciler arasında tansiyonu düşürme çağrıları dolaşırken, durum bölgesel diplomasi için kritik bir test sunuyor. Önümüzdeki günler, iki ülkenin daha geniş bir savaşın eşiğinden dönüp dönemeyeceğini veya Ekim ateşkesinin tamamen rafa kalkıp sınır bölgelerini daha fazla şiddet ve yerinden edilmeye mahkum edip etmeyeceğini belirlemede kilit önem taşıyacak.