Kıbrıs adasında uzun süredir derin bir uykuya yatmış olan barış süreci, bu hafta kritik bir aşamaya giriyor. Kıbrıs Rum Kesimi Lideri Nikos Hristodulidis ve KKTC Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman, Birleşmiş Milletler'in üst düzey temsilcisi ile bir araya gelmeye hazırlanıyor. Perşembe günü planlanan bu üçlü buluşma, yıllardır gerçekleşen en önemli diplomatik temas olarak kayıtlara geçerken, uluslararası toplum da ihtiyatlı bir umutla izliyor. Toplantının, müzakerelerin yeniden başlamasına giden yolu açabileceği düşünülüyor.
BM Genel Sekreteri Kişisel Temsilcisi María Angela Holguin, geçtiğimiz hafta sonu adaya ayak bastığından beri yoğun bir mekik diplomasisi yürütüyor. Erhürman ve Hristodulidis ile ayrı ayrı gerçekleştirdiği hazırlık görüşmelerinin ardındaki asıl misyonu, 2017'de Crans-Montana'daki son büyük girişimin çöküşünden bu yana derin bir tıkanıklık içinde olan müzakereleri yeniden başlatmanın olanaklarını değerlendirmek. Holguin'in stratejisi, adım adım ilerleyen titiz bir yaklaşıma dayanıyor.
Ana buluşma öncesinde, tarafların başmüzakerecilerinin bir araya gelerek pratik ve usule ilişkin konularda ortak bir zemin oluşturması bekleniyor. Temsilcinin görüşmelerinde, iki toplum arasında güveni tesis etmek için hayati görülen somut Güven Artırıcı Önlemlere odaklanıldığı belirtiliyor. Lefkoşa'daki Aydemet (Ayios Dhometios) sınır kapısındaki kronik sıkışıklık, bu önlemlerin başında geliyor. Erhürman'ın, "güneydeki üç kabinin sürekli personelle desteklenmesi durumunda sorunlar önemli ölçüde hafifletilebilir" şeklindeki açıklaması dikkat çekti. Mia Milia, Luruçina (Louroujina) ve Atienou (Athienou)'da yeni geçiş noktalarının açılması da masada olan diğer seçenekler.
Anlamlı bir sembolik adım olarak, Hristodulidis ve Erhürman'ın, Holguin ile buluşmalarının sabahında, Kayıp Şahıslar Komitesi'ne ortak bir ziyaret gerçekleştirmesi planlanıyor. Adadaki çatışmalar sırasında kaybolan kişilerin akıbetini araştıran bu kurum, siyasi çıkmazın altında yatan insani boyutu bir kez daha hatırlatacak. Bu sırada, Avrupa Birliği temsilcisi Johannes Hahn'ın da adada bulunarak Holguin ile koordineli çalışması ve her iki liderle görüşmesi, AB'nin kendi sınırları içindeki bu soruna olan doğrudan ilgisini gösteriyor.
Perşembe günkü toplantının sonuçları büyük önem taşıyor. Rum tarafı, bu görüşmenin, resmi müzakerelerin yeniden başlayabileceği net bir referans noktası oluşturmasını umuyor. Hükümet sözcüsü Konstantinos Letimbiotis, garantör güçlerin de dahil olacağı "gayri resmi genişletilmiş bir toplantı"nın "en kısa sürede" toplanması çağrısını yineledi. Holguin'in programında yer alan Ankara ve Atina ziyaretleri de, tam olarak bu tür daha geniş katılımlı bir konferans için tarih belirleme potansiyelini ölçmeye yönelik.
İyimserlik temkinli olsa da, Holguin Hristodulidis ile görüşmesinin ardından, "Yapıcı görüşmeden umutlandım... Yaklaşan toplantının anlamlı ve somut sonuçlar getirmesini umuyorum" ifadelerini kullanarak cesaret verici sinyaller gönderdi. Bu haftaki diplomasinin sonucu, nihayetinde yalnızca liderlerin siyasi iradesine değil, aynı zamanda kendi toplumlarını da bu yolda ileri taşıyabilme becerilerine bağlı olacak. Tüm ada nefesini tutmuş beklerken, ara bölgedeki bu buluşma, Kıbrıs'ın diyalog için yeni bir sayfa açıp açmayacağını ya da bildik çıkmazda kalıp kalmayacağını belirleyebilir.