Kıbrıs ekonomisinin son durumunu gösteren Kasım 2025 verileri, ihtiyatlı bir direnç tablosu çiziyor. Üniversite Ekonomik Araştırma Merkezi'nin (CypERC) açıkladığı bir dizi gösterge, ekonomik faaliyette süregelen bir canlılığa işaret ederken, sektörel güven endekslerindeki dalgalanmalar ve enerji yoksulluğundaki artış, dengenin ne kadar kırılgan olduğunu gözler önüne seriyor.
Ekonomik faaliyetin öncü göstergesi kabul edilen Kompozit Öncü Endeksi, Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %1,8 arttı. Bu artış, üç aydır istikrarlı bir şekilde sürüyor. Büyümenin arkasında, turist sayısındaki yüksek rakamlar, canlı perakende satışları ve gayrimenkul hareketliliği var. Ancak, sıcaklığa göre düzeltilmiş elektrik üretimindeki düşüş, endeksin daha yüksek bir performans göstermesine engel oldu.
**Güven Endeksi Yerinde Sayarken, Belirsizlik Azalıyor**
Ekonomik faaliyetin nabzını tutan bir diğer ölçüt olan Ekonomik Güven Endeksi ise Ekim ayındaki 104,1 puandan, Kasım'da 104,0 puana geriledi. Bu küçük düşüşün altında önemli sektörel kaymalar yatıyor. Perakende, inşaat, imalat sektörleri ve tüketicilerin kendi beklentileri iyileşirken, ekonominin lokomotifi hizmetler sektöründeki güven zayıfladı. Olumlu bir gelişme ise, Ekonomik Belirsizlik Endeksi'nin ikinci ay üst üste düşerek 10,9 puana gerilemesi oldu. Bu düşüşün başlıca nedeni, tüketicilerin geleceğe dair endişelerinin azalması.
**Enerjide Kâr ve Yoksulluk İkilemi**
Öte yandan, Kıbrıs Elektrik Kurumu (EAC) 2024 yılı için 37,3 milyon Euro net kâr açıkladı. Bu rakam, bir önceki yılın 36,1 milyon Euro'luk kârının biraz üzerinde. Kurumun mali performansına, sera gazı emisyonu ödenekleriyle ilgili maliyetlerdeki 45 milyon Euro'luk düşüş önemli katkı sağladı. EAC, bu kaynağı altyapı yatırımlarına aktarıyor. Şebeke altyapısı için 45 milyon Euro ayıran kurum, ayrıca 50 milyon Euro değerinde akıllı sayaç sistemi sözleşmesi imzaladı.
Ancak bu olumlu tablo, enerji yoksulluğundaki endişe verici artışla gölgeleniyor. Resmi istatistiklere göre, 2023 yılında Kıbrıslı hanelerin %17,5'i enerji yoksulluğu çekti. Bu oran, 2022'de %15,1 seviyesindeydi. EAC Yönetim Kurulu Başkanı George Petrou, kamuoyundaki endişelere cevap vererek, elektrik tarifelerinde "çok daha büyük bir %13'lük zam spekülasyonlarını" reddetti.
**Geleceğin Anahtarı: Depolama**
Hükümet, enerji stratejisini şebeke istikrarını sağlamak ve yenilenebilir kaynakları entegre etmek için depolama kapasitesine odaklamış durumda. 120 megavatlık bir depolama sisteminin Haziran 2026'da devreye girmesi planlanıyor. Enerji Bakanı George Papanastasiou ise 2030 yılına kadar "en az 600 MW depolama kapasitesine ihtiyaç duyulacağını" açıklayarak, işin boyutunun büyüklüğüne dikkat çekti.
Sonuç olarak, Kıbrıs ekonomisi bir yandan büyüme sinyalleri verirken, diğer yandan sektörel güvensizlik ve enerji maliyetleri gibi yapısal sınavlarla boğuşuyor. EAC'nin kârlılığı, şebekenin modernizasyonu için kritik bir fırsat penceresi açıyor. Ancak, bu fırsatın enerji yoksulluğunu azaltacak ve ülkenin iddialı depolama hedeflerini karşılayacak şekilde kullanılması, önümüzdeki dönemin en önemli politik ve ekonomik testi olacak gibi görünüyor.