Nairobi'deki parlamento komitesinden gelen çarpıcı bir rapor, Kenya ile Birleşik Krallık arasındaki onlarca yıllık savunma işbirliğini temelden sarsan iddiaları ortaya koydu. İngiliz Ordusu Kenya Eğitim Birimi'nin (BATUK) "dokunulmazlık zırhı" içinde hareket ettiği ve yerel halka yönelik cinsel şiddet, ölümler ve çevre tahribatı gibi sistematik suistimallerde bulunduğu öne sürülüyor.
Savunma, İstihbarat ve Dış İlişkiler Komitesi'nin iki yıllık soruşturması, Laikipia ve Samburu bölgelerinde BATUK üslerinin bulunduğu toplulukların şikayetlerini mercek altına aldı. Rapor, İngiliz askerlerinin tecavüz ve cinsel saldırıları, askerlerden hamile kalan kadınların terk edilişi ve şüpheli ölümler de dahil olmak üzere yıllara yayılan bir mağduriyetler kataloğu sunuyor. 2012'de cesedi fosseptik çukurunda bulunan Agnes Wanjiru cinayeti soruşturmasının BATUK personeli tarafından engellendiği iddiası, raporun en çarpıcı noktalarından biri.
Komite Başkanı Nelson Koech, "Bu bir işbirliği anlaşmasından ziyade, sömürge dönemi adaletsizliklerini anımsatan bir işgal varlığı algısı oluştu" diyerek durumun vahametini özetledi. Raporda, cinsel şiddet mağdurlarının davalarının yerel makamlarca düşürüldüğü veya yanlış ele alındığı, adalete erişimlerinin engellendiği vurgulanıyor. Askerlerin nafaka ödemesini zorunlu kılan bir yasal çerçevenin bulunmaması da ayrı bir sorun olarak kayda geçirilmiş.
Krizin bir diğer boyutu, BATUK'un parlamenter soruşturmaya katılmayı reddederek diplomatik dokunulmazlık ileri sürmesi oldu. Komite, birimin şeffaflıktan uzak ve hesap vermeyen tutumunun, mağdurları çaresiz bıraktığı görüşünde. 2003-2004 yıllarına ait tecavüz iddialarını araştıran gizli bir BATUK soruşturmasının, delillere el koyduğu ve çoğu şikayeti asılsız bularak sonuçlarını kamuoyuna açıklamadığı öne sürülüyor.
Nairobi'deki İngiliz Yüksek Komiserliği, kanıt sunulması halinde iddiaları kendi yetki alanlarında tam olarak soruşturmaya hazır olduklarını bildirdi. Ancak, komitenin nihai sonuçlarında kendi açıklamalarının yeterince yansıtılmadığından duydukları üzüntüyü de dile getirdi.
Bu gelişme, iki ülke arasındaki savunma anlaşmasının yeniden müzakere edilmesi ve açık hesap verebilirlik mekanizmalarının tesis edilmesi için baskıyı artıracak gibi görünüyor. İngiltere için stratejik bir eğitim alanı, Kenya için ise ulusal onur ve yerel halkın güvenliği söz konusu. İttifakın geleceği, tarihi şikayetlerin şeffaf bir ortaklıkla ele alınmasına ve uygulanabilir davranış standartlarının hayata geçirilmesine bağlı.