Kıbrıs, bu hafta meteorolojik bir tezatla karşı karşıya. Hafif yağmurların yerini alması beklenen şiddetli fırtınalar ve ani sıcaklık düşüşü, adanın gündeminde. Ancak uzmanlar, bu dalgalı havanın çok daha derin ve kalıcı bir krizin habercisi olduğu konusunda uyarıyor: Kıbrıs, beklenenden onlarca yıl önce iklim değişikliğinin ön cephesine yerleşmiş durumda. Gelen veriler, adanın hızla ısındığını, geleneksel iklim düzeninin altüst olduğunu ve nadide ormanlarının ölüm sürecine girdiğini gözler önüne seriyor.
İklim bilimcilere göre, Akdeniz'in bu stratejik adası, her on yılda 0.4 ila 0.6 derece ısınıyor. Bu yılın verileri ise durumun vahametini ortaya koyuyor: Günlerin neredeyse yüzde yetmişi, tarihsel ortalamanın üzerinde sıcaklıkla geçti. Özellikle sonbahar mevsimi, iklimdeki bozulmanın en net göstergesi haline geldi. İklim ve Atmosfer Araştırma Merkezi'nden Prof. Dr. Panos Hadjinicolaou, bu yıl kasım ayının adeta bir erken uyarı olduğunu belirtiyor: "Bu yılın kasım ayından, yüzyılın ortalarından sonra olması beklenen durumun tadına, beklediğimizden çok daha erken bakıyoruz. Eylül gibi bir kasım yaşıyoruz."
Değişim, sadece termometrelerin yükselmesinden ibaret değil. Yağışlardaki kritik düşüş, adanın su rejimini temelden sarsıyor. Karşılaştırmalı çalışmalar, ortalama yıllık yağış miktarının 20. yüzyılın ortalarından bu yana yaklaşık 83 milimetre azaldığını gösteriyor. Bu, her yıl neredeyse bir milyar ton suyun kaybı anlamına geliyor. Yağışın karakteri de değişti; yaygın ve hafif yağmurların yerini, sık aralıklarla gelen, lokalize ve yıkıcı sağanaklar aldı. Bu sağanaklar, barajları doldurmak yerine genellikle sellere yol açıyor. Öngörülere göre, yağışlar bu yüzyılın ortasına kadar yüzde yirmi daha azalabilir. Bu gidişat, Kıbrıs'ın iklimini birkaç on yıl içinde Kahire'ye yaklaştırabilir.
Uzayan kuraklık, artık adanın ormanlarında ekolojik bir acil durumu tetikliyor. Orman Dairesi yetkilileri, koruma altındaki yerli türlerin ciddi kuraklık stresi altında olduğunu bildiriyor. Sedir Vadisi gibi bölgelerdeki ağaçların yüzde kırkına yakınında kuruma belirtileri görülüyor. Durum o kadar vahim ki, daire sözcüsü Glafkos Kyriakou olayı "bir felaketin başlangıcı" olarak nitelendiriyor. Daire, acil önlemler paketini devreye aldı. Hasar haritalandırması, geri dönüştürülmüş suyla hedefli sulama ve yangın riski ile zararlı böcek istilasını azaltmak için ölü ağaçların temizlenmesi çalışmaları başlatıldı.
Uzun vadeli sonuçlar ağır olacak. Belirgin sonbahar mevsimi silikleşirken, yazın süresi uzuyor. Soğutma amaçlı enerji ihtiyacının fırlaması, su kıtlığının ise katlanarak artması bekleniyor. Orman Dairesi Müdürü Savvas Ezekiel ve ekipleri, ağaçlandırma programlarını yeniden düzenlemek, kuraklığa dayanıklı yerli türleri önceliklendirmek zorunda. Kıbrıs, bu haftanın fırtınalarını atlatmaya hazırlanırken, asıl büyük iklim fırtınası dinmek bilmiyor. Doğal mirasını ve hayati kaynaklarını korumak için acil ve sürdürülebilir uyum stratejileri şart. Zira iklim değişikliği artık uzak bir senaryo değil, kapıyı çalan sert bir gerçek.