**Tüketici örgütünün çarpıcı raporu: Hükümet destekli dijital platform, market fiyatlarını aşağı çekmekte başarısız oldu. Ucuz marketler pahalılaştı, pahalılar ucuzlamadı.**
Kıbrıs'ta tüketiciyi güçlendirmek ve gıda fiyatlarında rekabeti artırmak amacıyla hayata geçirilen iddialı bir dijital proje, beklentileri karşılayamadı. Kıbrıs Tüketiciler Birliği tarafından yapılan değerlendirme, yaklaşık altı aydır faaliyette olan "e-kalathi" çevrimiçi fiyat karşılaştırma platformunun, süpermarket fiyatlarını düşürme misyonunda büyük ölçüde başarısız olduğunu ortaya koydu. Rapora göre, perakendeciler arasındaki fiyat farkının daralmasının nedeni, pahalı marketlerin rekabete girmesi değil, daha uygun fiyatlı zincirlerin fiyatlarını yukarı çekmesi oldu.
Bu yılın başında büyük bir tantanayla başlatılan e-kalathi platformu, piyasa şeffaflığını artıracak teknolojik bir çözüm olarak tasarlanmıştı. Tüketicilerin, büyük market zincirlerindeki yaklaşık 200 temel ürünün fiyatını dijital ortamda karşılaştırmasına olanak tanıyarak, bir "fiyat savaşı" tetiklenmesi ve böylece hane bütçeleri üzerindeki enflasyon baskısının hafifletilmesi umuluyordu. Platform, temel ihtiyaç mallarındaki inatçı enflasyonun etkisini azaltmak isteyen yetkililerin doğrudan bir müdahalesi anlamına geliyordu.
Ancak Birliğin, bu yılın Temmuz, Eylül ve Kasım aylarına ait verilerle yaptığı inceleme, hayal kırıklığı yaratan bir tablo çizdi. En pahalı ve en ucuz marketler arasındaki standart bir sepet ürün için fiyat farkının gerçekten de daraldığı görülse de (Temmuz'daki %13'ten Kasım'da %5.8'e), altta yatan dinamikler düşündürücü. Birlik, bu yakınsamanın, "daha çok en düşük toplam maliyete sahip süpermarketin fiyatlarındaki artışa bağlı olduğu, en yüksek maliyetli marketin fiyatlarında bir düşüş olmadığı" görüşünde. Özetle, tavan alçalmak yerine, taban yükselmiş durumda.
Platformun faydasını baltalayan diğer bir unsur ise önemli operasyonel kısıtlamalar. Eleştiriler, sınırlı ürün yelpazesine dikkat çekerek, büyük market gruplarının toplam envanterlerinin yalnızca küçük bir kısmını listelediğini, bunun da gerçek genel fiyat konumlandırmasını gizleyebileceğini ileri sürüyor. Kasım ayından bu yana gözlemlenen kafa karıştırıcı bir gelişme de bu sorunu katlıyor: Bazı perakendeciler, aynı zincirin farklı şubelerinde, aynı ürünler için farklı fiyatlar uygulamaya başladı. Bu uygulama, platformun verilerine dayanarak bilinçli seçim yapmaya çalışan tüketiciler için işi iyice çetrefilli hale getiriyor. Aynı dönemde, kişisel bakım ürünlerinde ortalama %2.5'luk bir artış kaydedilirken, bazı fırıncılık ürünlerinde %3.5'luk bir düşüş yaşandığı belirtiliyor.
Kıbrıs Tüketiciler Birliği, net bir hüküm verdi: e-kalathi, altı ayın sonunda, büyük ölçüde "hedeflerine ulaşamadı." Bu değerlendirme, platformun etkili bir piyasa düzeltici olduğu anlatısını sorguluyor. Fiyat hassasiyeti olan tüketiciler için erişilebilir bir kaynak olmaya devam etse de, geniş tabanlı bir fiyat rekabeti katalizörü olma rolü zayıflamış görünüyor. Bu durum, perakende piyasalarını düzenlemenin karmaşıklığını gözler önüne seriyor; dijital şeffaflık araçları, stratejik fiyatlandırma ayarlamaları ve sınırlı veri kapsamıyla etkisiz hale getirilebiliyor. Bulgular, platformun tasarımı ve denetiminin yanı sıra, Kıbrıs'ın gıda perakende sektöründe gerçek bir rekabeti sağlamak için alternatif önlemlerin tartışılmasını da gündeme getirecek gibi duruyor.