**LEFKOŞA** – Kıbrıs, iklim değişikliğinin sert yüzüyle erken bir tanışma yaşıyor. Kasım ayının ortalarına gelinmesine rağmen devam eden mevsim normallerinin üzerindeki sıcak ve kurak hava, adayı tarihinin en ciddi su krizlerinden birinin eşiğine getirdi. Bilimsel veriler, ısınma ve kurumanın hızlandığını, bunun adanın çehresini kökten değiştirdiğini ve altyapısını zorladığını ortaya koyuyor.
Kıbrıs Enstitüsü İklim ve Atmosfer Araştırma Merkezi'nin (CARE-C) analizlerine göre, ada her on yılda 0.4 ila 0.6 derece ısınıyor. Bu ivmelenme, mevsimleri altüst ediyor. Yüzyılın başından bu yana, Mart ve Kasım gibi geçiş aylarının ortalama sıcaklıkları yaklaşık 2 derece arttı. CARE-C'den Prof. Dr. Panos Hadjinicolaou, "Bu yıl Kasım'da, yüzyılın son çeyreğinde beklenen koşulları erken tattık" diyerek durumu özetliyor: "Kasım ayını Eylül gibi yaşıyoruz."
Isınmanın yanı sıra yağış rejimi de bozuluyor. Uzun dönemli kayıtlar, yıllık ortalama yağış miktarının 20. yüzyıl ortalarına kıyasla kayda değer bir düşüş gösterdiğini ortaya koyuyor. Bu, her yıl milyarlarca ton potansiyel suyun kaybı anlamına geliyor. Daha da vahimi, yağışın karakteri değişti. Meteoroloji Dairesi eski Müdürü Kleanthis Nicolaides, "Eskiden yaygın, bereketli yağmurlar alırken, şimdi kısa süreli, şiddetli ve çok lokal sağanaklar görüyoruz" diye açıklıyor. Bu durum, suyun toprağa sızıp yeraltı sularını beslemesi yerine, yıkıcı seller halinde akıp gitmesine yol açıyor.
En acı sonuç ise barajlarda görülüyor. Rezervuar seviyeleri, toplam kapasitenin yalnızca %9.5'ine kadar gerileyerek kritik bir eşiğe indi. Su İşleri Dairesi'nden Kıdemli İdare Mühendisi Yianna Economidou, yeterli yağış olmaması halinde ülke su rezervlerinin 2026'ya kadar tükenebileceği uyarısında bulunuyor. Ada, çareyi artan oranda deniz suyu arıtma tesislerinde buluyor. Şehir şebeke suyunun yaklaşık %70'i bu yolla sağlanıyor. Ancak bu yöntem hem enerji yoğun hem de maliyetli bir çözüm. Üstelik kişi başı su tüketimi her yıl artmaya devam ediyor.
Önümüzdeki dönem için projeksiyonlar daha da karamsar. İklim modelleri, Kıbrıs'ın yüzyıl ortasına kadar Kahire benzeri bir kurak iklime sahip olabileceğini, yağışların endüstri öncesi döneme kıyasla %20'ye varan oranda azalabileceğini öngörüyor. Geleneksel yaz aylarının ötesine uzanan daha sık ve şiddetli sıcak hava dalgaları, soğutma ihtiyacını da fırlatacak. Tüm bu veriler, Kıbrıs'ın sadece hava durumu değil, ekolojik ve hidrolojik dengesinin de köklü bir dönüşüm tehdidi altında olduğunu gösteriyor. Uyum ve azaltım çabalarının aciliyeti her geçen gün artıyor.