Batı Afrika'daki gergin siyasi durum, bu hafta Nijerya'ya ait bir askeri nakliye uçağının acil inişiyle yeniden gündeme geldi. On bir Nijeryalı asker, Burkina Faso'da kısa süreliğine gözaltına alındı. Teknik bir sorun nedeniyle gerçekleşen bu olay, iki ülke arasındaki siyasi anlaşmazlıklar yüzünden diplomatik bir krize dönüştü.
Olay, Nijerya'ya ait bir askeri uçağın, bir arıza nedeniyle Burkina Faso'daki bir havaalanına acil iniş yapmasıyla başladı. Nijeryalı yetkililer, böyle durumlarda en yakın havaalanına inmenin uluslararası bir kural olduğunu söyledi. Fakat Burkina Faso yönetimi bu açıklamayı kabul etmedi. Ülkenin hava sahasının izinsiz ihlal edildiğini ve egemenlik haklarının çiğnendiğini ileri sürdü.
Bu görüş, Burkina Faso, Mali ve Nijer'in oluşturduğu Sahel Devletleri İttifakı (AES) tarafından da desteklendi. İttifak, olayı "dostane olmayan bir davranış" olarak nitelendirdi. Gözaltılar nedeniyle taraflar arasındaki gerginlik daha da arttı.
Olayın zamanlaması, siyasi gerilimi artıran önemli bir faktördü. Çünkü Nijerya, olaydan sadece bir gün önce, komşusu Benin'de bildirilen bir darbe girişimini engellemek için harekât düzenlemişti. Daha da önemlisi, AES ülkeleri, bu yılın başında Nijerya'nın da güçlü bir üyesi olduğu Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu'ndan (ECOWAS) ayrılmıştı. İşte bu karşılıklı güvensizlik ortamı, basit bir teknik sorunu büyük bir siyasi krize çevirdi.
Askerlerin serbest bırakılması süreci bile kafa karışıklığına yol açtı. Burkina Faso yetkilileri onların salı günü serbest kaldığını söylerken, Nijeryalı diplomatlar çarşamba günü hâlâ görüşmelerin devam ettiğini açıkladı. Bu durum, iki taraf arasındaki iletişimin ne kadar zayıfladığını açıkça gösterdi.
Ancak kriz sonrasında tarafların tutumu daha da sertleşti. AES, üye ülkelerine, gelecekte ittifak hava sahasını izinsiz ihlal edecek her türlü uçağa müdahale emri verdi. Bu çok sert bir uyarıydı ve bölgedeki tüm askeri uçuşlar için dikkatli olunması gerektiğini gösterdi.
Sonuç olarak, bu kısa süreli gözaltı olayı, Batı Afrika'daki yeni siyasi ayrılıkların güçlü bir sembolü oldu. Güvenlik kurallarının nasıl siyasi anlaşmazlıkların içine çekilebileceğini ve küçük yanlış anlamaların büyük sorunlara yol açabileceğini bir kez daha gösterdi. AES kendi konumunu güçlendirirken, ECOWAS da bölgedeki etkisini kaybetmemek için mücadele ediyor. Görünen o ki, Sahel bölgesinin gökyüzü, artık yeni bir siyasi mücadelenin alanı haline geldi.