Kıbrıs'ın meşhur tatlı şarabı Commandaria, UNESCO'nun Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne alındı. Bu önemli karar, 10 Aralık 2025'te Yeni Delhi'de toplanan UNESCO Komitesi tarafından verildi. Böylece, dünyanın en eski şaraplarından biri olan Commandaria, uluslararası bir onura kavuşmuş oldu. Bu durum, şarabın yüzyıllardır süren bir kültürel değer olduğunu resmen kabul etmek anlamına geliyor.
UNESCO'ya yapılan başvuru, Kıbrıs Milli Komisyonu'nun liderliğinde hazırlandı. Akademisyenler, Tarım Bakanlığı ve özellikle Troodos Dağı'ndaki 14 köyün halkı bu süreçte birlikte çalıştı. Uzmanlar, Commandaria'nın sadece bir içki değil, aynı zamanda köy yaşamının, festivallerin ve sosyal ilişkilerin önemli bir parçası olduğunu belgeledi.
Commandaria'nın geçmişi çok eskilere, M.Ö. 800'lü yıllara dayanıyor. Bugünkü adını ise 12. yüzyılda adaya gelen Tapınak Şövalyeleri'nden alıyor. Bu şarabın üretimi oldukça özel ve sabır gerektiriyor. Yerli Xynisteri ve Mavro üzümleri, güneşte kurutularak şeker oranları artırılıyor. Daha sonra, elde edilen şıra en az iki yıl meşe fıçılarda bekletiliyor. Bu uzun süreç, şaraba o eşsiz rengini ve zengin aromasını kazandırıyor. Bu bilgi ve yöntemler, kuşaklar boyunca babadan oğula aktarılıyor.
Kültür Bakan Yardımcısı, bu kararı "gastronominin ötesinde bir tanınma" ve "köklü bir geleneğin onaylanması" olarak değerlendirdi. UNESCO Komisyon Başkanı ise, bu onurun Kıbrıs'ın canlı kültürünü ve ortak hafızasını kutlamak demek olduğunu söyledi. Bu açıklamalar, UNESCO'nun amacının sadece bir ürünü değil, onun arkasındaki bilgiyi, gelenekleri ve sosyal uygulamaları korumak olduğunu gösteriyor.
UNESCO listesine girmek, bölge için yeni fırsatlar yaratacak. Geleneksel üretim yöntemlerinin gençlere öğretilmesi teşvik edilecek ve köyler arasındaki dayanışma artacak. Şarabın uluslararası ünü ve talebi artarken, asıl önemli kazanım kültür turizminin gelişmesi olacak. Artık ziyaretçiler, sadece şarabı tatmak için değil, bu kadim geleneğin hikâyesini ve onu yaşatan insanları görmek için de bölgeye gelecek.
Sonuç olarak, Commandaria artık bir ihraç ürünü olmanın ötesinde bir anlam taşıyor. O, Kıbrıs'ın tarihini, insanın doğayla uyumunu ve bir halkın kolektif belleğini temsil eden yaşayan bir hazine. Kıbrıs'ın güneşinden ve toprağından doğan bu kadim nektar, artık tüm insanlığın ortak mirasının bir parçası.