Denetim raporları, bir devlet dairesinin nasıl çalıştığını gösteren çok önemli belgelerdir. Kıbrıs'taki Ulaştırma Bakanlığı için hazırlanan son denetim raporu ise, kamu kaynaklarının yönetiminde büyük sorunlar olduğunu belgeliyor. Sayıştay'ın bu raporuna göre, mali kontroller neredeyse hiç yapılmıyor, kurallara uyulmuyor ve bu durum vatandaşa zarar veriyor.
Sorunların başlangıcı 2010 yılına, toplu taşıma sözleşmelerinin verilmeye başladığı döneme kadar gidiyor. Lefkoşa, Limasol, Larnaka ve Mağusa'daki çok pahalı otobüs hizmeti sözleşmeleri, on yıldan fazla bir süre etkili bir şekilde denetlenmemiş. Bu dikkatsizliğin sonucu ağır oldu. Beş toplu taşıma şirketi, 2010-2020 yılları arasında yaşanan anlaşmazlıklar yüzünden devletten 59 milyon eurodan fazla tazminat talep ediyor. Daha da kötüsü, 2020-2022 dönemi sözleşmelerinde, şirketler gerekli mali raporları düzenli vermemiş ve Bakanlık da sözleşmede yazan cezaları tutarlı bir şekilde uygulamamış. Yani, kurallar sadece kağıt üzerinde kalmış.
Bakanlığın iç denetim sistemleri de çok zayıf çalışıyor. Önemli bir muhasebe kuralı olan "iş bölümü ve yetki ayrımı" uygulanmıyor. Rapora göre, bir şirkete ödeme yapılması gibi tüm işlemler tek bir memurun kontrolüne bırakılmış. Bu durum, hem hatalara hem de usulsüzlüklere yol açabilecek çok riskli bir sistem.
Bu mali sorunlar, vatandaşları da doğrudan etkiliyor. Örneğin, araç muayenesini geç yenileyen sürücüler, bir yazılım hatası yüzünden haksız yere fazla para ödüyor. Sistem, 6 aylık ücret ödeyen birinden bile, sanki bir yıl gecikmiş gibi ceza kesiyor. Tek başına küçük görünen bu fazla ödemeler, binlerce kişiden toplandığında çok büyük bir miktara ulaşıyor. Ancak kayıtlar yetersiz olduğu için bu haksız kazancın tam miktarı bilinmiyor.
Sonuç olarak, bu rapor sadece mali bir belge değil, aynı zamanda devlet yönetiminde "şeffaflık" ve "sorumluluk" kavramlarının zayıfladığının bir kanıtı. Rapora göre, Bakanlık'ta acilen köklü değişiklikler ve yeni bir yapılanma gerekiyor. Aksi takdirde, vergilerle oluşan kamu kaynakları kontrolsüz bir şekilde boşa akmaya devam edecek.