Η πρόσφατη έκρηξη διαδηλώσεων στο Μαρόκο, η οποία έλαβε χώρα στα τέλη Σεπτεμβρίου και στις αρχές Οκτωβρίου, έχει αφήσει πίσω της ένα δυσώδες σύννεφο κατηγοριών εις βάρος του κράτους. Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ξεδιπλώνουν έναν ζοφερό κατάλογο, κάνοντας λόγο για μαζικές αυθαίρετες κρατήσεις, ωμή κακοποίηση και άδικες διώξεις εναντίον των συμμετεχόντων. Η γενιά Ζ, που διαμαρτυρόταν για τις αντιληπτές αδυναμίες στο δημόσιο σύστημα υγείας και εκπαίδευσης, φέρεται να έχει δεχθεί το κύριο βάρος μιας βίαιης αντίδρασης από τις δυνάμεις ασφαλείας, προκαλώντας διεθνή κατακραυγή.
Η Μαροκινή Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (AMDH) και η Διεθνής Αμνηστία παρουσίασαν ένα ανησυχητικό χρονικό καταγγελιών, σκιαγραφώντας τη ζοφερή εικόνα της αντίδρασης του κράτους στο νεογέννητο κινημάτων διαμαρτυρίας. Αναφορές κάνουν λόγο για εκατοντάδες συλληφθέντες, με ορισμένους να παραμένουν υπό κράτηση για πάνω από δύο μήνες. Οι συνθήκες αυτών των συλλήψεων περιγράφονται συχνά ως αυθαίρετες. Μια μητέρα διηγήθηκε πώς ο 18χρονος γιος της συνελήφθη εν μέσω δείπνου σε ένα τοπικό εστιατόριο, μακριά από οποιαδήποτε οργανωμένη πορεία.
Οι κατηγορίες για κακομεταχείριση εντός των αστυνομικών εγκαταστάσεων είναι ιδιαίτερα συγκλονιστικές. Οι κρατούμενοι φέρονται να έχουν υποστεί «φρικτούς» ξυλοδαρμούς, να έχουν στερηθεί τροφής και νερού, και σε ορισμένες περιπτώσεις, να έχουν υποστεί σοβαρούς τραυματισμούς, όπως την απώλεια δοντιών εξαιτίας χτυπημάτων. Ούτε οι γυναίκες διαδηλώτριες γλίτωσαν, καθώς φέρονται να έχουν αντιμετωπίσει ένα καταιγισμό παρενοχλήσεων, συμπεριλαμβανομένων χυδαίων και σεξιστικών σχολίων, καθώς και ανεπιθύμητης σωματικής επαφής, όπως λεπτομερώς ανέφερε η Σουάντ Μπράχμα, πρόεδρος της AMDH. Αυτές οι μαρτυρίες υπογραμμίζουν μια συστημική αποτυχία στην τήρηση της στοιχειώδους ανθρώπινης αξιοπρέπειας και του κράτους δικαίου.
Η καταστολή φαίνεται να εκτείνεται πέρα από την απλή κράτηση. Στην πόλη Lqliâa, κοντά στην Αγκαντίρ, μια διαδήλωση την 1η Οκτωβρίου είχε ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με πληροφορίες, τον θάνατο τριών ατόμων, φέρεται να στα χέρια των δυνάμεων ασφαλείας. Επιπλέον, δεκατέσσερις άλλοι, συμπεριλαμβανομένων ανηλίκων, αναφέρεται ότι υπέστησαν τραύματα από πυροβολισμούς κατά τη διάρκεια του περιστατικού, με τις αρχές να επικαλούνται την κατάληψη αστυνομικού τμήματος από τους διαδηλωτές ως δικαιολογία για τις ενέργειές τους. Η έκταση των νομικών επιπτώσεων είναι επίσης ανησυχητική, με πάνω από 2.400 άτομα να αντιμετωπίζουν διώξεις. Ένας σημαντικός αριθμός αυτών κατηγορείται για πράξεις βίας, παρά τους ισχυρισμούς ότι η συμμετοχή τους στις διαδηλώσεις ήταν απολύτως ειρηνική.
Η ίδια η δικαστική διαδικασία έχει βρεθεί στο μικροσκόπιο. Παρατηρητές ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καταγγείλει την απουσία νομικής εκπροσώπησης κατά τη διάρκεια των ακροάσεων, την ανεπαρκή, όπως κρίνεται, διερεύνηση των καταγγελλόμενων παραβιάσεων, και μια γενική περιφρόνηση στην αρχή της τεκμαιρόμενης αθωότητας. Αυτό έχει οδηγήσει δεκάδες άτομα στην επιβολή σημαντικών ποινών φυλάκισης, κάποιες έως και 15 ετών, εγείροντας σοβαρές ανησυχίες για την δικαιοσύνη και την αμεροληψία του μαροκινού δικαστικού συστήματος.
Τα γεγονότα αυτά εκτυλίσσονται εν μέσω έντονης εθνικής και διεθνούς προσοχής, καθώς το Μαρόκο ετοιμάζεται να φιλοξενήσει το επερχόμενο Κύπελλο Εθνών Αφρικής. Η έντονη αντίθεση μεταξύ των εθνικών φιλοδοξιών για προβολή εικόνας προόδου και σταθερότητας, και αυτών των βαθιά ανησυχητικών κατηγοριών για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, παρουσιάζει μια σημαντική πρόκληση για την μαροκινή κυβέρνηση. Η συνεχιζόμενη κράτηση εκατοντάδων, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, και οι μακροχρόνιες ποινές που επιβάλλονται, ρίχνουν μια βαριά σκιά στην δέσμευση της χώρας στις θεμελιώδεις ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα.