**Βρυξέλλες** – Μετά από εντατικές διαβουλεύσεις, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έδωσαν το πράσινο φως για ένα πακέτο χρηματοδοτικής βοήθειας ύψους 90 δισεκατομμυρίων ευρώ προς την Ουκρανία, το οποίο θα καλύψει τις ανάγκες της χώρας έως το 2026 και το 2027. Η συμφωνία, που επετεύχθη σε σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες, αποτελεί μια ισχυρή δέσμευση της Ενωσης, όμως, επίτηδες παρακάμπτει το αγκάθι της χρήσης των παγωμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων ως πηγή χρηματοδότησης.
Το σημαντικό αυτό δάνειο, κρίσιμης σημασίας για την οικονομική ανθεκτικότητα της Ουκρανίας, έχει ως στόχο να ανακουφίσει τις πιεστικές οικονομικές ανάγκες της χώρας, καθώς ο πόλεμος με τη Ρωσία συνεχίζεται. Ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι έχει επανειλημμένα κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για εξαντλούμενους πόρους, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη εξωτερικής βοήθειας. Η απόφαση της ΕΕ να προχωρήσει με το δάνειο καταδεικνύει τη συλλογική αποφασιστικότητα της πλειοψηφίας των κρατών μελών να αποτρέψουν την κατάρρευση της Ουκρανίας, μια στάση που εξέφρασε και η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν έχουμε την πολυτέλεια να αποτύχουμε. Πρέπει να δείξουμε ότι είμαστε δυνατοί».
Τα 90 δισεκατομμύρια ευρώ θα αντληθούν μέσω κοινού δανεισμού από 24 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, με τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της Ένωσης να παρέχει εγγύηση για τα δάνεια. Αυτός ο μηχανισμός διασφαλίζει ότι η Ουκρανία αναμένεται τελικά να αποπληρώσει τα κεφάλαια μέσω μελλοντικών αποζημιώσεων που θα επιβληθούν στη Ρωσία για τις ζημιές που προκάλεσε ο πόλεμος. Αν και αυτή η προσέγγιση προσφέρει μια σταθερή και προβλέψιμη οικονομική οδό, παρακάμπτει μια πιο άμεση και δυνητικά μεγαλύτερη πηγή χρηματοδότησης, η οποία έχει αποδειχθεί διχαστική εντός της Ένωσης.
Οι συζητήσεις γύρω από την αξιοποίηση των περίπου 300 δισεκατομμυρίων ευρώ σε παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, τα οποία δεσμεύτηκαν από δυτικές χώρες μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή, έχουν περιβληθεί από νομικές και οικονομικές πολυπλοκότητες. Αρκετά κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης του Βελγίου και της Ιταλίας, έχουν εκφράσει σημαντικές επιφυλάξεις σχετικά με τις πιθανές νομικές συνέπειες και την οικονομική αστάθεια που θα μπορούσε να προκύψει από μια τέτοια κίνηση. Αυτές οι ανησυχίες έχουν ουσιαστικά αναβάλει οποιαδήποτε άμεση συναίνεση για την αξιοποίηση αυτών των παγωμένων κεφαλαίων προς όφελος της Ουκρανίας, μεταθέτοντας τη συζήτηση στο μέλλον.
Η έγκριση της συμφωνίας σηματοδοτεί μια πραγματιστική προσέγγιση από τους ηγέτες της ΕΕ, δίνοντας προτεραιότητα στην άμεση στήριξη της Ουκρανίας έναντι παρατεταμένων συζητήσεων για τη χρήση των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, χαιρέτισε το αποτέλεσμα, δηλώνοντας: «Έχουμε συμφωνία. Εγκρίθηκε η απόφαση για παροχή 90 δισεκατομμυρίων ευρώ στήριξης στην Ουκρανία για το 2026-27. Δεσμευτήκαμε, παραδώσαμε». Αυτή η οικονομική «σανίδα σωτηρίας» αναμένεται να καλύψει ένα σημαντικό μέρος του εκτιμώμενου δημοσιονομικού ελλείμματος της Ουκρανίας, το οποίο ανέρχεται περίπου σε 45-50 δισεκατομμύρια ευρώ για το επόμενο έτος, παρέχοντας μια κρίσιμη «ασπίδα» για τις συνεχιζόμενες προσπάθειες άμυνας και ανοικοδόμησης.
Η απόφαση, αν και σημαντική νίκη για την Ουκρανία και απόδειξη της αλληλεγγύης των περισσότερων μελών της ΕΕ, αναδεικνύει επίσης τις επίμονες εσωτερικές διαιρέσεις σχετικά με τον καλύτερο τρόπο οικονομικής στήριξης του Κιέβου. Ο αποκλεισμός των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων από αυτό το άμεσο σχέδιο χρηματοδότησης αφήνει ένα σημαντικό, αν και αμφιλεγόμενο, οικονομικό εργαλείο στο τραπέζι για μελλοντική εξέταση, καθώς η ΕΕ αντιμετωπίζει τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της στήριξης της Ουκρανίας και της απόδοσης ευθυνών στη Ρωσία για την επιθετικότητά της. Η εκταμίευση του δανείου αναμένεται να γίνει σταδιακά, με τις πρώτες δόσεις να εκτιμάται ότι θα χορηγηθούν τους επόμενους μήνες.