Η διπλωματία, όπως συχνά συμβαίνει, αποδεικνύεται ένα παιχνίδι σκιών και αλληλοκατηγοριών, όπου μια φαινομενικά μικρή κίνηση μπορεί να προκαλέσει ντόμινο αντιδράσεων. Αυτή τη φορά, το επίκεντρο της έντασης βρίσκεται στην ευαίσθητη γεωπολιτικά περιοχή του Περσικού Κόλπου, με την Κύπρο να βρίσκεται στο στόχαστρο του Ιράν. Η επίσημη κλήση του πρέσβη της Λευκωσίας στην Τεχεράνη, Πέτρου Νακοζή, για να καταγραφεί μια «σφοδρή διαμαρτυρία», δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου μιας μακροχρόνιας διένεξης για τρία στρατηγικά νησιά.
Το νήμα της διαμάχης ξετυλίγεται από μια κοινή δήλωση Κύπρου και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, η οποία, κατά το Ιράν, «υπονοούσε αναγνώριση» της κυριαρχίας των Εμιράτων επί των νήσων Αμπού Μούσα, Μεγάλου Τουνμπ και Μικρού Τουνμπ. Η δήλωση αυτή, που εκδόθηκε κατά την επίσκεψη του Προέδρου των Εμιράτων στη Λευκωσία, έδωσε την αφορμή στην Τεχεράνη να αντιδράσει άμεσα και σφοδρά. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Μοχάμεντ Αλιμπέκ, παρέδωσε στον Κύπριο διπλωμάτη γραπτή διαμαρτυρία, επαναβεβαιώνοντας την «ιστορική, αδιαμφισβήτητη και αποτελεσματική κυριαρχία» της χώρας του επί των τριών νησιών, τα οποία χαρακτηρίζει «αναπόσπαστο τμήμα του ιρανικού εδάφους».
Η κίνηση αυτή δεν είναι πρωτόγνωρη. Μόλις τον Οκτώβριο, το Ιράν είχε καλέσει Ευρωπαίους πρέσβεις για παρόμοιο λόγο, μετά από κοινή δήλωση ΕΕ-Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου που καλούσε το Ιράν να τερματίσει την «κατοχή» των ίδιων νησιών. Η επανάληψη του μοτίβου δείχνει μια συντονισμένη διπλωματική προσπάθεια, την οποία η Τεχεράνη θεωρεί ως άμεση πρόκληση στην εθνική της κυριαρχία.
Η διαμάχη για τα νησιά αυτά είναι βαθιά ριζωμένη. Το Ιράν τα ελέγχει εδώ και μισό αιώνα, θεωρώντας τα ζωτικής σημασίας για τα στρατηγικά και οικονομικά του συμφέροντα, ειδικά λόγω της εγγύτητάς τους με το Στενό του Ορμούζ. Τα ΗΑΕ, από την πλευρά τους, προβάλλουν ιστορικές διεκδικήσεις.
Η κλήση του Κύπριου πρέσβη αποτελεί ένα διπλωματικό «τσουνάμι» που δημιουργεί ρήγμα στις σχέσεις Τεχεράνης-Λευκωσίας. Το Ιράν στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα για την αταλάντευτη υπεράσπιση της εδαφικής του ακεραιότητας. Παράλληλα, η απάντηση του Ιράν υπαινίσσεται μια αμφίδρομη σχέση και στην αντιμετώπιση άλλων εδαφικών ζητημάτων, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η στάση του απέναντι στις δικές του διεκδικήσεις μπορεί να επηρεάσει την οπτική του για άλλα ακανθώδη ζητήματα – αφήνοντας, ίσως, υπονοούμενα και για το Κυπριακό. Οι συνέπειες αυτού του διπλωματικού επεισοδίου αναμένεται να κάνουν αισθητές την παρουσία τους στην ευρύτερη περιοχή, εντείνοντας τις ήδη τεταμένες γεωπολιτικές ισορροπίες.