**Κίεβο, Ουκρανία** – Με τον πόλεμο με τη Ρωσία να πλησιάζει την τέταρτη επέτειό του, η πλειοψηφία των Ουκρανών παραμένει αλύγιστη στην απόφασή της να μην δεχτεί όρους ειρήνης που συνεπάγονται εδαφικές παραχωρήσεις ή σημαντικούς στρατιωτικούς περιορισμούς, χωρίς σιδηροδέσμιες εγγυήσεις ασφαλείας. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση του Διεθνούς Ινστιτούτου Κοινωνιολογίας του Κιέβου (KIIS) αποκαλύπτει ένα έθνος σε μεγάλο βαθμό προετοιμασμένο για συνεχιζόμενη αντίσταση, ακόμη και καθώς η εμπιστοσύνη προς τους βασικούς δυτικούς συμμάχους φαίνεται να έχει διαβρωθεί.
Η έρευνα, που διεξήχθη μεταξύ τέλους Νοεμβρίου και μέσων Δεκεμβρίου, περιέλαβε 547 άτομα σε ουκρανικά ελεγχόμενα εδάφη. Τα ευρήματά της υπογραμμίζουν ένα βαθιά ριζωμένο εθνικό αίσθημα που αποστρέφεται κάθε συμβιβασμό που θα έθετε σε κίνδυνο την κυριαρχία, ιδίως όσον αφορά την αμφισβητούμενη ανατολική περιοχή του Ντονμπάς, ή θα αχρήστευε τις αμυντικές τους δυνατότητες χωρίς σαφείς, νομικά δεσμευτικές εγγυήσεις μελλοντικής ασφάλειας. Ένα εκπληκτικό 75% των ερωτηθέντων έκρινε μια πρόταση ειρήνης ευθυγραμμισμένη με τη Ρωσία, η οποία θα μπορούσε να περιλαμβάνει την παραχώρηση εδάφους ή τον περιορισμό του μεγέθους των ενόπλων δυνάμεών τους, ως «εντελώς απαράδεκτη» απουσία τέτοιων διασφαλίσεων. Αυτό το αίσθημα υπογραμμίζει μια απτή ανησυχία ότι οποιοιδήποτε τέτοιοι συμβιβασμοί θα άνοιγαν απλώς τον δρόμο για μελλοντική επιθετικότητα.
Ενώ μια σταθερή πλειοψηφία, 63%, εξέφρασε την ετοιμότητά της να παρατείνει τον αγώνα, η δημοσκόπηση έδειξε επίσης έναν βαθμό πραγματισμού. Ένα αξιόλογο 72% των Ουκρανών δήλωσε ότι θα εξέταζε μια συμφωνία ειρήνης που θα οδηγούσε σε κατάπαυση των εχθροπραξιών κατά μήκος των σημερινών γραμμών επαφής, υπό την προϋπόθεση ότι θα περιλάμβανε αμοιβαίους συμβιβασμούς. Αυτό υποδηλώνει μια προθυμία για διερεύνηση οδών αποκλιμάκωσης, αλλά μόνο υπό συνθήκες που δεν θέτουν σε κίνδυνο την εθνική ακεραιότητα ή τη μελλοντική ασφάλεια. Η ζοφερή προοπτική μιας άμεσης λύσης υπογραμμίζεται περαιτέρω από το γεγονός ότι μόλις το 9% των ερωτηθέντων αναμένει το τέλος του πολέμου έως τις αρχές του 2026.
Αυτά τα ευρήματα προκύπτουν στο πλαίσιο της αυξανόμενης διεθνούς πίεσης για μια ταχεία επίλυση. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει υποστηρίξει δημόσια μια γρήγορη ειρηνευτική συμφωνία, και η Ουάσινγκτον φέρεται να πιέζει την Ουκρανία να διερευνήσει οδούς για μια διαπραγματευτική λήξη των εχθροπραξιών. Ωστόσο, η δημοσκόπηση της KIIS υποδεικνύει μια διακριτή πτώση της ουκρανικής εμπιστοσύνης προς τους κύριους διεθνείς εταίρους της. Η εμπιστοσύνη στην Ουάσινγκτον έχει καταρρεύσει, πέφτοντας στο 21% από 41% τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους. Ομοίως, η εμπιστοσύνη στο ΝΑΤΟ έχει σημειώσει πτώση, μειούμενη από 43% σε 34% την ίδια περίοδο.
Αυτή η διάβρωση της εμπιστοσύνης είναι κρίσιμος παράγοντας, καθώς επηρεάζει άμεσα την αντιληπτή βιωσιμότητα οποιουδήποτε ειρηνευτικού σχεδίου που βασίζεται σε εξωτερικές εγγυήσεις ασφαλείας. Ο Αντόν Χρουσέτσκι, εκτελεστικός διευθυντής της KIIS, εξέφρασε αυτό το αίσθημα, δηλώνοντας: «Εάν οι εγγυήσεις ασφαλείας δεν είναι σαφείς και δεσμευτικές… οι Ουκρανοί δεν θα τις εμπιστευτούν, και αυτό θα επηρεάσει τη γενική ετοιμότητα για την έγκριση του αντίστοιχου ειρηνευτικού σχεδίου». Ο ίδιος ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναγνώρισε τις πολυπλοκότητες γύρω από τις συμμαχίες ασφαλείας, δηλώνοντας πρόσφατα ότι η Ουκρανία ενδέχεται να επανεξετάσει τις φιλοδοξίες της για ένταξη στο ΝΑΤΟ με αντάλλαγμα συγκεκριμένες εγγυήσεις ασφαλείας.
Οι επιπτώσεις αυτής της κοινής γνώμης είναι σημαντικές. Υποδηλώνουν ότι οι εξωτερικές πιέσεις για παραχωρήσεις θα συναντήσουν πιθανότατα σθεναρή εσωτερική αντίσταση από έναν πληθυσμό βαθιά σημαδεμένο από την εισβολή και καχύποπτο για μελλοντική ευαλωτότητα. Η μειούμενη εμπιστοσύνη στις δυτικές διαβεβαιώσεις μπορεί επίσης να περιπλέξει τις διπλωματικές προσπάθειες, καθιστώντας δυνητικά αναγκαία την ανάπτυξη νέων και ισχυρών πλαισίων ασφαλείας που μπορούν να κερδίσουν ευρεία ουκρανική υποστήριξη. Τελικά, ο ερωτηθείς πληθυσμός φαίνεται να ευνοεί τη συνεχιζόμενη άμυνα έναντι μιας ειρήνης που εκλαμβάνεται ως παράδοση, υπογραμμίζοντας την διαρκή ανθεκτικότητα και αποφασιστικότητα της Ουκρανίας απέναντι στην αδιάκοπη επιθετικότητα.