Μετά από έντονες διαπραγματεύσεις, η κυπριακή κυβέρνηση και τρία κύρια κόμματα της Βουλής έφτασαν σε μια συμφωνία-σταθμό, που θέτει τις βάσεις για την πρώτη ουσιαστική φορολογική αναμόρφωση στη χώρα μετά από δύο δεκαετίες. Ο υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, κατόρθωσε να εξασφαλίσει ευρύ συναίνεμα με τη Δημιουργία Ξανά (ΔΗΣΥ), το Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΗΚΟ) και το Κίνημα Αλληλεγγύης (ΔΙΠΑ), δημιουργώντας μια πλειοψηφία που φαίνεται να ευνοεί την ψήφιση των αλλαγών. Ο σχεδιασμός είναι φιλόδοξος: η νομοθεσία, που στοχεύει σε άμεση οικονομική ανακούφιση για τα νοικοκυριά, βρίσκεται σε «φαστ τρακ» για ψήφιση στις 22 Δεκεμβρίου και εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2025.
Η κίνηση έρχεται σε μια περίοδο προεκλογικού κυματισμού, με βουλευτικές εκλογές να αναμένονται σε περίπου έξι μήνες. Η κυβέρνηση παρουσιάζει την αναμόρφωση ως μια μακροχρόνια καθυστερημένη εκσυγχρονιστική αναβάθμιση ενός συστήματος που «κοιμάται» από το 2002. Ο πυρήνας της συμφωνίας περιστρέφεται γύρω από δύο βασικούς άξονες: την αύξηση του αφορολόγητου ορίου από 19.500 σε 22.000 ευρώ και τη σημαντική επέκταση των κρατήσεων για οικογένειες με παιδιά. Σύμφωνα με πρώτες εκτιμήσεις του οικονομολόγου Τάσου Γιασεμίδη, μόνο αυτή η ρύθμιση θα στοιχίσει στο κράτος μεταξύ 85 και 90 εκατομμυρίων ευρώ σε χαμένα έσοδα.
Τα νούμερα της ανακούφισης, ωστόσο, είναι εντυπωσιακά. Ένα νοικοκυριό με δύο παιδιά και εισόδημα 30.000 ευρώ ετησίως θα κερδίσει σχεδόν 900 ευρώ το χρόνο. Μια οικογένεια με τέσσερα παιδιά και εισόδημα 60.000 ευρώ θα έχει κέρδος κοντά στα 2.800 ευρώ. «Υπάρχει μεγάλη σύγκλιση απόψεων», δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Κεραυνός, επισημαίνοντας την πολιτική ευθυγράμμιση που επιτεύχθηκε.
Ωστόσο, η επιταγμένη διαδικασία έχει ανάψει φωτιές. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, κυρίως το ΑΚΕΛ, οι Οικολόγοι και το ΕΛΑΜ, παραμένουν εκτός της συμφωνίας, με αποτέλεσμα να κατακρίνουν δριμύτατα τη «λαβύρινθο» των διαπραγματεύσεων. Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού, έκανε ακόμη πιο απότομη κριτική, ισχυριζόμενος ότι η ΔΗΣΥ και το ΔΗΚΟ «οργάνωσαν κάθες στο υπουργείο Οικονομικών με στόχο να εμποδίσουν τη φορολόγηση της περιουσίας, που προτείνουμε εμείς». Το ΑΚΕΛ επιμένει σε πιο προοδευτικά μέτρα, όπως φόρος στα υπερκέρδη των τραπεζών, εισφορά ακίνητης περιουσίας άνω των 3 εκατ. ευρώ και μείωση του ΦΠΑ στο ρεύμα.
Το πολιτικό τοπίο περιπλέκεται από την υποστήριξη που δίνει στο νομοσχέδιο η κύρια αντιπολίτευση, ΔΗΣΥ. Αυτή η ιδιόμορφη ευθυγράμμιση θέτει ερωτήματα για το πραγματικό βάθος της αντιπολίτευσης και ανοίγει έναν εύκολο δρόμο για την ψήφιση μέσω της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, που προεδρεύει η Χριστιάνα Ερωτοκρίτου (ΔΗΚΟ).
Παρόλο που η ψήφιση στις 22 Δεκεμβρίου φαίνεται σχεδόν βέβαιη, το νομοσχέδιο αφήνει κρίσιμες ερωτήσεις αναπάντητες. Η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη αναλυθεί σε πηγές αντιστάθμισης των σημαντικών χαμένων εσόδων, αφήνοντας ανοιχτό το ζήτημα της μακροπρόθεσμης δημοσιονομικής βιωσιμότητας. Έτσι, η φορολογική αυτή αναμόρφωση δεν είναι απλώς μια οικονομική ρύθμιση, αλλά ένα καθοριστικό πολιτικό εγχείρημα στο προεκλογικό σκακιέτρο της Κύπρου.