Η πρόσφατη εκεχειρία στο Ισραήλ και τη Λωρίδα της Γάζας περνάει τη δοκιμασία της πραγματικότητας, με την Χαμάς να καταγγέλλει συστηματικές παραβιάσεις από ισραηλινές δυνάμεις και να απαιτεί εντονότερη διεθνή πίεση. Οι κατηγορίες αυτές εγείρουν νέες εντάσεις σε μια διπλωματική διαδικασία που, όπως φαίνεται, βαδίζει σε εύθραυστα γυαλιά.
Η συμφωνία, που τέθηκε σε ισχύ στις 10 Οκτωβρίου, προκάλεσε αρχικά αισιόδοξες αντιδράσεις, καθώς προέβλεπε ανταλλαγή κρατουμένων και μερική απόσυρση ισραηλινών στρατευμάτων. Ωστόσο, το κλίμα επιφυλακτικής αισιοδοξίας διαλύθηκε σύντομα. Η Χαμάς ισχυρίζεται πως η ισραηλινή πλευρά παραβιάζει επανειλημμένα τους όρους, δημιουργώντας ένα αφόρητο αδιέξοδο που εμποδίζει την πρόοδο προς τις επόμενες φάσεις της ειρηνευτικής διαδικασίας.
«Η επόμενη φάση δεν μπορεί να ξεκινήσει όσο η κατοχή συνεχίζει τις παραβιάσεις της συμφωνίας και αποφεύγει τις δεσμεύσεις της», δήλωσε σε δηλώσεις του ο ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς, Χουσάμ Μπαντράν. Τόνισε, επίσης, ότι «η Χαμάς ζήτησε από τους μεσολαβητές να ασκήσουν πίεση στην κατοχή για να ολοκληρώσει την εφαρμογή της πρώτης φάσης». Τις κατηγορίες υποστηρίζουν και στατιστικά στοιχεία από το Υπουργείο Υγείας της Γάζας, σύμφωνα με τα οποία, από την έναρξη της εκεχειρίας, τουλάχιστον 377 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 987 τραυματίστηκαν από ισραηλινό πυρ. Οι αρχές στη Γάζα υποστηρίζουν ότι η εκεχειρία έχει παραβιαστεί εκατοντάδες φορές.
Παράλληλα, οι διαπραγματεύσεις για τα επόμενα βήματα φαίνεται να έχουν μπλοκάρει σε βασικά ζητήματα. Το αδιευκρίνιστο μέλλον της Γάζας, η πιθανή εγκατάσταση διεθνούς σταθεροποιητικής δύναμης και η δημιουργία μηχανισμών για μόνιμη ειρήνη παραμένουν γόρδιοι δεσμοί. Ένας ανώνυμος αξιωματούχος των ΗΠΑ, σε δήλωση προς το Al Jazeera Arabic, αποκάλυψε ότι η πρώτη ανάπτυξη μιας τέτοιας διεθνούς δύναμης, σύμφωνα με το σχέδιο της Ουάσινγκτον, δεν αναμένεται πριν από τις αρχές του 2026 – μια χρονοδιάγραμμα που καταδεικνύει την τεράστια πολυπλοκότητα της όλης προσπάθειας.
Το άμεσο αποτέλεσμα της παρούσας αδιεξόδου είναι η δραματική αύξηση της αγανάκτησης. Η Χαμάς ισχυρίζεται ότι οι υποτιθέμενες παραβιάσεις τροφοδοτούν τον οργή του παλαιστινιακού λαού και προκαλούν ανησυχία στην διεθνή κοινότητα. Αυτή η κατάσταση απειλεί να υπονομεύσει την εύθραυστη ηρεμία και να θέσει σε κίνδυνο ολόκληρο το διπλωματικό πλαίσιο. Οι παρατηρητές σημειώνουν ότι για να υπάρξει πρόοδος, πρέπει είτε να επιλυθεί το ζήτημα των παραβιάσεων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Χαμάς, είτε οι μεσολαβητές να βρουν τρόπο να αντιμετωπίσουν ταυτόχρονα και τα ζητήματα των επόμενων φάσεων – μια εξαιρετικά δύσκολη διπλωματική πρόκληση.
Η αδιέξοδος αυτή αναδεικνύει τις βαθιές δυσκολίες στη μετάβαση από μια προσωρινή διακοπή των εχθροπραξιών σε μια βιώσιμη πολιτική λύση. Με τις δύο πλευρές να εδράζονται στις θέσεις τους και τα βασικά ζητήματα – όπως η ασφάλεια και η διακυβέρνηση – να παραμένουν άλυτα, το μονοπάτι προς τα εμπρός είναι γεμάτο αβεβαιότητες. Οι επόμενες μέρες θα αποτελέσουν κρίσιμη δοκιμασία τόσο για τις προσπάθειες μεσολάβησης, όσο και για την προθυμία και των δύο πλευρών να προτιμήσουν τη διατήρηση της εκεχειρίας έναντι της κλιμάκωσης των αλληλοκατηγοριών.