Οι ελιγμοί του αμερικανικού στόλου στην Καραϊβική, οι αεροπορικές επιχειρήσεις και οι ρητορικές εντάσεις μεταξύ Ουάσινγκτον και Καράκας σχεδιάζουν στον χάρτη μια νέα, επικίνδυνη γεωπολιτική ρήξη. Το επίκεντρο: η Βενεζουέλα, μια χώρα που έχει ήδη υποστεί την ολοκληρωτική κατάρρευση της οικονομίας της και το μεγαλύτερο μεταναστευτικό κύμα στη σύγχρονη λατινοαμερικανική ιστορία. Τώρα, φαίνεται να βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα μιας διεθνούς αναμέτρησης, όπου οι αμφισβητούμενες προθέσεις και οι υπερβολικές ερμηνείες κάνουν το παιχνίδι απρόβλεπτο.
Η κυβέρνηση Τραμπ, μέσω του υπουργού Πολέμου Πιτ Χέγκσεθ, επιμένει πως πρόκειται για μια «καθαρά» επιχείρηση καταπολέμησης του ναρκεμπορίου, με στόχο πλοία που μεταφέρουν κοκαΐνη. Οι αεροπορικές χτυπήματα των τελευταίων τριών μηνών, που σύμφωνα με αμερικανικές πηγές έχουν οδηγήσει σε πάνω από ογδόντα νεκρούς, παρουσιάζονται ως μέρος αυτής της «καθαρής» εκστρατείας. Ωστόσο, στον αντίποδα, ο πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο και σύμμαχοί του, όπως ο Κολομβιανός ηγέτης Γκουστάβο Πέτρο, βλέπουν ένα εντελώς διαφορετικό σενάριο: μια προσπάθεια «αλλαγής καθεστώτος» με στόχο τον έλεγχο των τεράστιων αποθεμάτων πετρελαίου της χώρας, που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 1/5 των παγκόσμιων αποδεδειγμένων.
«Δεν πρόκειται για δημοκρατία, ούτε για ναρκωτικά. Πρόκειται για διαπραγμάτευση περί πετρελαίου», κατέληξε απερίφραστα ο Πέτρο. Ο Μαδούρο, που στηρίζεται σε στρατηγικές συμμαχίες με τη Ρωσία, την Κίνα και το Ιράν, αντιμετωπίζει τις αμερικανικές κινήσεις ως υπαρξιακή απειλή. Η εσωτερική αντιπολίτευση, παρότι κατακερματισμένη και καταπιεσμένη, βρίσκει ξαφνικά ένα νέο, ισχυρό σύμβολο: τη Μαρία Κορίνα Ματσάδο, η οποία, κρυμμένη από τις αρχές, μόλις τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης. Το βραβείο αυτό έδωσε ώθηση σε διαδηλώσεις της βενεζουελανικής διασποράς σε όλο τον κόσμο, από τη Μαδρίτη έως το Μπρισμπέιν, προσθέτοντας μια νέα, ηθική διάσταση στη διπλωματική αναμέτρηση.
Οι αναλυτές, όπως και οι ηγέτες, διχάζονται. Ενώ η σκιά του πετρελαίου είναι αδύνατο να αγνοηθεί, ειδικοί όπως ο Φρανθίσκο Χ. Μοναλντί υποστηρίζουν πως «ίσως είναι ένα από τα κίνητρα, αλλά όχι το κύριο». Το πιθανό σενάριο είναι ένας πολύπλοκος συνδυασμός στρατηγικών στοιχείων: ο έλεγχος της μεταναστευτικής κρίσης, η περιορισμός της ρωσικής και κινεζικής επιρροής στην «πατioύσα» της Αμερικής και η ιδεολογική αντιπαράθεση με το σοσιαλιστικό καθεστώς του Μαδούρο.
Το αποτέλεσμα είναι ένα εύθραυστο και επικίνδυνο αδιέξοδο. Διεθνείς παρατηρητές εκφράζουν ανησυχίες για πιθανές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, ενώ ο κίνδυνος μιας ευρύτερης ένοπλης σύρραξης, αν και ακόμα απόμακρος, δεν μπορεί πλέον να αποκλειστεί. Η Βενεζουέλα βρίσκεται σε μια διασταύρωση: από τη μία πλευρά, οι πολεμικές ναυτικές συγκεντρώσεις και οι επιθέσεις, από την άλλη, η μάχη για τη διπλωματική και ηθική νομιμοποίηση στο παγκόσμιο προσκήνιο. Η εξέλιξη θα καθορίσει όχι μόνο το μέλλον εκατομμυρίων Βενεζουελανών, αλλά και την ισορροπία σε μια ολόκληρη ηπείρω και τη σταθερότητα της παγκόσμιας ενεργειακής αγοράς. Το παιχνίδι είναι ανοιχτό και τα πιόνια κινούνται με ανησυχητική ταχύτητα.