Ο ευρωπαϊκός απεσταλμένος Γιόχανες Χαν επιστρέφει την επόμενη εβδομάδα στην Κύπρο, σε μια κρίσιμη χρονική συγκυρία για τις διπλωματικές προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού. Η άφιξή του, όπως ανακοίνωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, θα συμπέσει με την τριμερή συνάντηση των ηγετών των δύο κοινοτήτων με την προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ, Μαρία Άντχελα Ολγκίν. Ένα «ευτυχές σύμπτωμα», σύμφωνα με τις λέξεις του Λετυμπιώτη, που φωτίζει την αυξημένη διεθνή εστίαση στο νησί.
Ο Χαν, που ανέλαβε καθήκοντα τον Μάιο, θα πραγματοποιήσει ξεχωριστές συναντήσεις τόσο με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, όσο και με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, Τουφάν Ερχουρμάν. Αυτή η δεύτερη επίσκεψή του στο νησί φέρνει στην επιφάνεια δύο βασικά στοιχεία: την επίμονη στήριξη της ΕΕ στην πρωτοβουλία του ΟΗΕ και τη σημασία της διατήρησης ανοιχτών γραμμών επικοινωνίας και με τις δύο πλευρές. Η συζήτηση με τον Ερχουρμάν είναι ιδιαίτερα σημαντική, δεδομένου ότι ο προκάτοχός του, Ερσίν Τατάρ, είχε αρνηθεί να συναντηθεί με τον ευρωπαίο απεσταλμένο.
Το Κυπριακό παραμένει ένα από τα πιο ανθεκτικά διεθνή αδιέξοδα. Από το 1974, το νησί είναι διαιρεμένο, με τη νότια περιοχή να αποτελεί τη διεθνώς αναγνωρισμένη Δημοκρατία της Κύπρου και το βόρειο τμήμα να διοικείται από Τουρκοκύπριους, με την αναγνώριση μόνο της Τουρκίας. Οι αμέτρητες γύροι διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ έχουν καταλήξει σε αδιέξοδο, αφήνοντας πίσω τους μια γενιά αναμονής και απογοήτευσης.
Σε αυτό το ευαίσθητο τοπίο, ο ρόλος του Χαν δεν είναι να αντικαταστήσει το ΟΗΕ, αλλά να ενισχύσει τις προσπάθειές του. Όπως είχε δηλώσει ο ίδιος ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης κατά την προηγούμενη επίσκεψή του, «Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να στηρίξει την προσπάθεια των Ηνωμένων Εθνών, όχι να αντικαταστήσει την προσπάθεια του ΟΗΕ». Η ταυτόχρονη παρουσία του με την κ. Ολγκίν ερμηνεύεται από τους αναλυτές ως μια στρατηγική συγχρονισμένη κίνηση. Στόχος: να παρουσιαστεί ενιαίο διεθνές μέτωπο, να αποφευχθούν μικτές εντολές και να ασκηθεί συνεπής διπλωματική πίεση, προσφέροντας ταυτόχρονα «καλές υπηρεσίες» και στο πλαίσιο.
Η επικείμενη εβδομάδα δεν θα φέρει επίσημες διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, θα λειτουργήσει ως ένας σημαντικός «παλμογράφος» για τη διάθεση και των δύο πλευρών. Όλοι οι παρατηρητές θα εστιάσουν σε οποιοδήποτε σημάδι ευελιξίας ή, αντιστρόφως, ακαμψίας. Η ικανότητα του Χαν να ακούσει και να μεταφέρει πιστά τις θέσεις της Τουρκοκυπριακής πλευράς στις Βρυξέλλες είναι καίριας σημασίας, δεδομένου ότι οποιαδήποτε λύση θα πρέπει τελικά να εγκριθεί και από τις δύο κοινότητες.
Η επιστροφή του ευρωπαϊκού απεσταλμένου φυσάει μια νέα, έστω και προσεκτική, αισιοδοξία. Δείχνει ότι το Κυπριακό παραμένει στην ατζέντα της ΕΕ, όχι ως απλό γεωπολιτικό ζήτημα, αλλά ως εσωτερικό εμπόδιο για την πλήρη ενσωμάτωση και σταθερότητα της Ένωσης. Το ερώτημα που αιωρείται πλέον είναι αν αυτή η συγχρονισμένη διπλωματική ώθηση από Βρυξέλλες και Νέα Υόρκη μπορεί να αποτελέσει το καύσιμο για μια νέα, ουσιαστική πορεία προς την επανένωση. Η απάντηση θα αρχίσει να σχηματίζεται τις επόμενες μέρες, στους διαδρόμους της διπλωματίας.