Σε μια εξέλιξη ιστορικών προσεγγίσεων για την ανατολική Μεσόγειο, οι Πρόεδροι της Κύπρου και του Λιβάνου υπέγραψαν επίσημα τη διμερή συμφωνία για τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων τους, επιλύοντας ένα ζήτημα που παρέμενε σε αδιέξοδο επί σχεδόν δύο δεκαετίες. Η συμφωνία, που συνομολογήθηκε στη Βηρυτό από τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη και τον Λιβανέζο ομόλογό του Ζοζέφ Αούν, αποτελεί το αποτέλεσμα 18 ετών περίπου διαπραγματεύσεων και αναμένεται να αλλάξει τη γεωπολιτική ισορροπία στην περιοχή.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επαίνεσε τον καθορισμό της ΑΟΖ ως «ορόσημο στρατηγικής σημασίας», αντίληψη που αντηχεί και στην κυπριακή κυβέρνηση. Στο πλαίσιο αυτό, η συμφωνία αποτελεί σημαντική διπλωματική νίκη, καρπός της λεγόμενης «επίμονης διπλωματικής προσπάθειας». Η συμφωνία εδραιώνει ένα «μέτωπο νομιμότητας» στα αμφισβητούμενα ύδατα, μια κίνηση που ερμηνεύεται ευρέως ως απάντηση στην τουρκική θεωρία της «Γαλάζιας Πατρίδας». Η ολοκλήρωση της συμφωνίας, μετά από τόσο μακρά αδράνεια, αποδίδεται σε πηγές στη διακοπή της πολιτικής επέμβασης και της τουρκικής πίεσης σε διαδοχικές λιβανέζικες κυβερνήσεις.
Αναμενόμενα, η συμφωνία προκάλεσε αντιδράσεις από την Άγκυρα και την τουρκοκυπριακή ηγεσία. Ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων Τουφάν Ερχουρμάν εξέδωσε κριτικές δηλώσεις, που αντικατοπτρίζουν τις συνεχιζόμενες εντάσεις στην περιοχή. Ως απάντηση, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης παρέμεινε ανένδοτος, υποστηρίζοντας ότι τέτοιες κριτικές δεν θα ανατρέψουν τη στρατηγική του Κύπρου. Επαναβεβαίωσε τη δέσμευση της Λευκωσίας για το διεθνές δίκαιο, δηλώνοντας: «Η Κύπρος, ως κράτος μέλος του ΟΗΕ και της ΕΕ, διεξάγει συμφωνίας για τα θαλάσσια σύνορα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982». Η Δημοκρατία καλεί πλέον επίσημα την Τουρκία σε άμεσες συνομιλίες για τον καθορισμό των δικών τους θαλάσσιων συνόρων με βάση το ίδιο νομικό πλαίσιο.
Οι επιπτώσεις αυτής της συμφωνίας υπερβαίνουν το διμερές πλαίσιο. Ανοίγει το δρόμο για μελλοντικούς καθορισμούς θαλάσσιων συνόρων με τη Συρία και ξεκλειδώνει τη δυνατότητα πρακτικής συνεργασίας. Οι δύο χώρες συμφώνησαν να ξεκινήσουν συζητήσεις για κοινή αξιοποίηση τυχόν υδρογονανθράκων που εκτείνονται στα σύνορα. Επιπλέον, προχωρούν τα σχέδια για ηλεκτρική διασύνδεση, με επίσημη προσέγγιση στην Παγκόσμια Τράπεζα για την προετοιμασία μελέτης σκοπιμότητας.
Κοιτάζοντας προς τα εμπρός, η Κύπρος σκοπεύει να αξιοποιήσει την επερχόμενη προεδρία της στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το πρώτο εξάμηνο του 2026 για την ενίσχυση των περιφερειακών δεσμών. Παρά το διπλωματικό αυτό θρίαμβο, ο κ. Χριστοδουλίδης τόνισε ότι η ατζέντα της ΕΕ δεν θα αποκλείσει νέες προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού, εκφράζοντας την προθυμία για επανάληψη των συνομιλιών υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και την πεποίθηση ότι μια λύση μπορεί να επιτευχθεί «σχετικά γρήγορα» με επαρκή πολιτική βούληση από όλες τις πλευρές.