Σε μια κίνηση που σηματοδοτεί μια σημαντική στροφή στη διαχείριση των δημοσίων δαπανών, η Επιτροπή Θεσμών της Κυπριακής Βουλής ενέκρινε σημαντικές τροποποιήσεις στον νόμο για τα προνόμια πρώην προέδρων και πρώην προέδρων της Βουλής. Η πρόταση, που τώρα κατευθύνεται για ψήφιση στο ολομέλειο, στοχεύει κυρίως στην κατάργηση της διά βίου χορήγησης επίσημου αυτοκινήτου με οδηγό, περιορίζοντάς το σε πενταετή περίοδο μετά τη λήξη της θητείας.
Το ζήτημα είναι χρόνιο και έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από κοινωνικούς φορείς και πολίτες, που θεωρούν τα μόνιμα προνόμια αντιφατικά με τη σύγχρονη λογική διακυβέρνησης και μια αδικαιολόγητη επιβάρυνση για τον κρατικό προϋπολογισμό. Η συζήτηση εστιάζει στο γεγονός ότι δικαιούχοι των παροχών αυτών δεν είναι μόνο πρώην Αρχηγοί Κράτους, αλλά και πρώην Πρόεδροι της Βουλής, δηλαδή πολιτικοί που κατείχαν θεσμικό αξίωμα.
Η Επιτροπή εξέτασε τρεις διαφορετικές προτάσεις, φτάνοντας τελικά σε ένα συμβιβαστικό σχήμα. Το κυρίαρχο σημείο της σύστασης είναι ότι το επίσημο αυτοκίνητο με οδηγό, που μέχρι σήμερα παρέχετο δια βίου, θα παραχωρείται μόνο για πέντε χρόνια μετά την αποχώρηση από το αξίωμα. Παράλληλα, οι σχετικές παροχές για καύσιμα και συντήρηση του οχήματος καταργούνται οριστικά. Ωστόσο, η Επιτροπή επέλεξε να διατηρήσει την αμφιλεγόμενη μηνιαία αποζημίωση των 3.000 ευρώ για γραμματειακή υποστήριξη, η οποία παραμένει αφορολόγητη.
Οι διαβουλεύσεις αποκάλυψαν διαφορετικές προσεγγίσεις μεταξύ των κομμάτων. Η βάση για τον περιορισμό του αυτοκινήτου προήλθε από πρόταση της ίδιας της Προέδρου της Βουλής, Αννίτας Δημητρίου. Μια πιο δραστική πρόταση της Αλεξάνδρας Ατταλίδου του Volt, που ζητούσε να μειωθεί στο μισό η γραμματειακή αποζημίωση και να τερματιστεί κι αυτή μετά από πέντε χρόνια, απορρίφθηκε στο συγκεκριμένο σημείο. Η πιο ριζοσπαστική πρωτοβουλία του αρχηγού των Πρασίνων, Σταύρου Παπαδάκη, για την πλήρη κατάργηση όλων των προνομίων, δεν υιοθετήθηκε.
«Η δημοκρατία δεν πρέπει να ταυτίζεται με την ανεπιφύλακτη χορήγηση προνομίων», δήλωσε χαρακτηριστικά η βουλευτής Αλεξάνδρα Ατταλίδου. «Το νόημα μιας δημόσιας θέσης λήγει με τη θητεία και όχι με το θάνατο». Πρόσθεσε, επισημαίνοντας μια εσωτερική αντίφαση: «Δεν βγάζει νόημα το κράτος να συνεχίζει να πληρώνει κάποιον που έχει επιλέξει να ηγηθεί μιας άλλης οργάνωσης».
Το νομοσχέδιο πλέον πηγαίνει για τελική συζήτηση και ψήφιση στο ολομέλειο. Αν ψηφιστεί όπως έχει διαμορφωθεί, οι πρώην ηγέτες θα κρατήσουν το αυτοκίνητό τους για πέντε χρόνια, αλλά θα συνεχίσουν να λαμβάνουν το σημαντικό μηνιαίο επίδομα. Η διαδικασία, ωστόσο, δεν έχει λήξει. Η ίδια η Ατταλίδη έχει ήδη δηλώσει ότι θα προσφέρει τροπολογία στην ολομέλεια για τον περιορισμό της χρηματικής παροχής και την αναστολή των προνομίων σε περίπτωση που ένας πρώην πρόεδρος αναλάβει σημαντική ηγετική θέση αλλού. Το αποτέλεσμα θα δείξει το πραγματικό βάθος της βουλής για τον περιορισμό του μακροχρόνιου κόστους της πολιτικής εξουσίας.