Μια καταστροφική πυρκαγιά σε πολυκατοικία κοινωνικής στέγασης στο βόρειο Χονγκ Κονγκ έχει αφήσει πίσω της τουλάχιστον 159 νεκρούς και 31 αγνοούμενους, σημαδεύοντας την πιο θανατηφόρα πυρκαγιά της πόλης τα τελευταία 75 χρόνια. Η φωτιά, που ξέσπασε την περασμένη Τετάρτη στο συγκρότημα «Γουάνγκ Φουκ Κορτ», όπου ζουν σχεδόν πέντε χιλιάδες άνθρωποι, προκάλεσε έναν σεισμό: γενικό έλεγχο ασφαλείας, συλλήψεις και μια έντονη πολιτική προειδοποίηση από τις αρχές.
Η πυρκαγιά, που κατέκαψε ένα οκταόροφο κτίριο υπό εκτενή ανακαίνιση, εξαπλώθηκε με τρομακτική ταχύτητα λόγω εύφλεκτων πλεγμάτων που κάλυπταν τις σκαλωσιές. Τα υλικά αυτά, σύμφωνα με τις πρώτες έρευνες, δεν πληρούσαν τα απαιτούμενα πρότυπα πυραντίστασης. Το μέγεθος της τραγωδίας, που θεωρείται η πιο θανατηφόρα πυρκαγιά σε οικιστικό κτίριο παγκοσμίως από το 1980, έριξε την πόλη στο πένθος και έθεσε καυτά ερωτήματα για την εφαρμογή των κανονισμών στον κλάδο της κατασκευής.
Σε μια δραστική αντίδραση, η κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ διέταξε την άμεση αφαίρεση όλων των πλεγμάτων από σκαλωσιές σε ολόκληρη την επικράτεια. Η υπουργός Ανάπτυξης, Μπερναντέτ Λιν Χον-χο, ανακοίνωσε ότι οι εργολάβοι έχουν προθεσμία μέχρι το Σάββατο, κάτι που αφορά περίπου 300 δημόσια και ιδιωτικά κτίρια. «Εγγυώμαι στο κοινό ότι θα κυνηγήσουμε μέχρι τέλους την ευθύνη κάθε εργολάβου που χρησιμοποίησε υποτυπώδη υλικά», δήλωσε. Παράλληλα, οι ερευνητές κατάσχεσαν δείγματα για εξέταση και αναμένονται νέες οδηγίες.
Το επεισόδιο, όμως, ξέφυγε γρήγορα από το πεδίο της δημόσιας ασφάλειας και μπήκε σε δύσκολα νομικά και πολιτικά μονοπάτια. Οι αρχές συνέλαβαν τουλάχιστον 15 άτομα υπό την υπόνοια ανθρωποκτονίας από αμέλεια, και άλλα 6 για κατεστραμμένα συστήματα συναγερμού. Σε μια παράλληλη, και πολύ πιο σημαντική, εξέλιξη, υπηρεσίες εθνικής ασφάλειας συνέλαβαν τρία άτομα, μεταξύ των οποίων και έναν φοιτητή, βάσει της αυστηρής νομοθεσίας για την εθνική ασφάλεια. Οι συλλήψεις αυτές σχετίζονται με δράσεις όπως η προώθηση διαδικτυακών αιτημάτων μετά τη φωτιά.
Το γραφείο της Πεκίνου για την εθνική ασφάλεια στο Χονγκ Κονγκ εξέδωσε ανακοίνωση κατηγορώντας «μια μικρή ομάδα εχθρικών εξωτερικών δυνάμεων» ότι επιχειρούν να εκμεταλλευτούν την καταστροφή για να «προκαλέσουν αναστάτωση και χάος», μια νύξη στις φιλοδημοκρατικές διαμαρτυρίες του 2019. Ο Επικεφαλής Διοικητής Τζον Λι ηχούσε το ίδιο μήνυμα, προειδοποιώντας για προσπάθειες «εξωτερικών δυνάμεων» να χρησιμοποιήσουν την τραγωδία για πολιτική αναταραχή. Αυτή η διατύπωση εισήγαγε μια εμφανή πολιτική διάσταση σε μια κρίση που αρχικά ήταν θέμα δημόσιας ασφάλειας, υποδηλώνοντας μια κυβέρνηση αποφασισμένη να προλάβει κάθε ευρεία δημόσια αντίδραση.
Ενώ οι ειδικοί συνεχίζουν την οδυνηρή αποτύπωση της πυρκαγιάς, η πόλη αντιμετωπίζει μια διπλή πρόκληση: η άμεση προσπάθεια να στηρίξει τις οικογένειες των θυμάτων και να επαναπροσδιορίσει τα πρωτόκολλα ασφαλείας, αλλά και η αποφασιστική διαχείριση του αφηγήματος γύρω από την τραγωδία. Οι πλήρεις συνέπειες αυτής της διπλής στρατηγικής είναι ακόμα ανείπωτες, αλλά δείχνουν ξεκάθαρα την επίμονη ένταση μεταξύ κοινωνικής ευθύνης και πολιτικού ελέγχου στο Χονγκ Κονγκ της μετα-εποχής 2019.