Έξι μήνες μετά την επίσημη έναρξή του, η ψηφιακή πλατφόρμα σύγκρισης τιμών e-kalathi, το επίσημο «όπλο» της κυβέρνησης για τη διαφάνεια στα ψώνια, απέτυχε να πετύχει τον βασικό της στόχο: τη μείωση των τιμών στα σούπερ μάρκετ. Αυτή είναι η άκαρδη διάγνωση της Ένωσης Καταναλωτών Κύπρου, που μετά από αξιολόγηση καταλήγει ότι η πλατφόρμα, αντί να πιέσει προς τα κάτω τις τιμές, φαίνεται να συνέβαλε… στην αύξησή τους στα φθηνότερα καταστήματα.
Το e-kalathi ξεκίνησε με μεγάλη δημοφιλία και την υπόσχεση ότι θα «οπλίσει» τον καταναλωτή με πληροφορίες, επιτρέποντάς του να συγκρίνει ψηφιακά την τιμή περίπου 200 βασικών προϊόντων στα μεγάλα σούπερ μάρκετ. Η λογική ήταν απλή: μεγαλύτερη διαφάνεια θα οδηγούσε σε υγιέστερο ανταγωνισμό και τελικά σε χαμηλότερες τιμές στα τρόφιμα, ένα ζήτημα που πλήττει τα νοικοκυριά λόγω του πληθωρισμού.
Ωστόσο, τα στοιχεία που εξέτασε η Ένωση για τους μήνες Ιούλιο, Σεπτέμβριο και Νοέμβριο αποκαλύπτουν μια πικρή ειρωνεία. Πράγματι, το χάσμα τιμών για ένα βασικό καλάθι αγαθών μεταξύ του ακριβότερου και του φθηνότερου σούπερ μάρκετ συρρικνώθηκε από 13% σε 5,8%. Η εξέλιξη αυτή, όμως, δεν οφείλεται σε περικοπές από τα ακριβά καταστήματα, αλλά **«φαίνεται ότι οφείλεται περισσότερο στην αύξηση των τιμών του σούπερ μάρκετ με το χαμηλότερο συνολικό κόστος»**, όπως αναφέρει ρητά η αξιολόγηση. Με απλά λόγια, το «πάτωμα» των τιμών ανέβηκε, χωρίς να πέσει η «οροφή».
Το πρόβλημα δεν σταματά εκεί. Η χρησιμότητα της πλατφόρμας υπονομεύεται από σημαντικούς περιορισμούς. Κριτικοί επισημαίνουν ότι το εύρος των καταχωρημένων προϊόντων είναι περιορισμένο, με τις μεγάλες αλυσίδες να αναρτούν μόνο ένα μικρό μέρος του συνόλου τους, πράγμα που μπορεί να δημιουργεί μια παραπλανητική εικόνα. Ακόμα πιο ανησυχητική είναι η πρόσφατη τακτική κάποιων λιανοπωλητών να εφαρμόζουν **διαφορετικές τιμές για το ίδιο ακριβώς προϊόν σε διαφορετικά υποκαταστήματα της ίδιας αλυσίδας**, μια πρακτική που δημιουργεί σύγχυση και μειώνει την αξιοπιστία της σύγκρισης.
«Η πλατφόρμα e-kalathi, έξι μήνες μετά, σε μεγάλο βαθμό απέτυχε να πετύχει τους στόχους της», δηλώνει κατηγορηματικά η Ένωση Καταναλωτών. Το συμπέρασμα είναι ξεκάθαρο: το ψηφιακό εργαλείο, παρότι παραμένει διαθέσιμο, δεν κατάφερε να λειτουργήσει ως ο αναμενόμενος «φρουρός» του ανταγωνισμού. Η υπόθεση του e-kalathi αποτελεί ένα διδακτικό παράδειγμα για τις παγίδες της ψηφιακής ρύθμισης της αγοράς, όπου οι στρατηγικές των επιχειρήσεων μπορούν εύκολα να παρακάμψουν την επιφανειακή διαφάνεια. Το ερώτημα που μένει τώρα στο τραπέζι είναι ποιο θα είναι το επόμενο βήμα για να πέσουν πραγματικά οι τιμές στα ράφια, πέρα από τα ψηφιακά «καλάθια» που γεμίζουν με ακριβότερα προϊόντα.