Σε μια κίνηση που σηματοδοτεί ιστορική στροφή στη διεθνή γεωπολιτική σκηνή, ο Καναδάς έγινε επίσημα η πρώτη μη ευρωπαϊκή χώρα που ενσωματώνεται σε ένα σημαντικό πρόγραμμα αμυντικών προμηθειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η απόφαση, που ανακοινώθηκε από κοινού από τον Καναδό Πρωθυπουργό Μαρκ Κάρνεϊ και την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αποτελεί σκόπιμη «προσγείωση» της Οττάβας στην Ευρώπη, με στόχο την ενίσχυση της στρατιωτικοβιομηχανικής συνεργασίας και τη σαφή διαφοροποίηση από την παραδοσιακή – και πλέον προβληματική – εξάρτησή της από τον γίγαντα του Νότου.
Το πλαίσιο αυτής της πρωτοφανούς συνεργασίας είναι μια Ευρώπη που αντιμετωπίζει αυξημένες ανησυχίες ασφάλειας, κυρίως λόγω της συνεχιζόμενης απειλής από τη Ρωσία. Απάντηση της ΕΕ αποτελεί το Ταμείο Ασφάλειας για την Ευρώπη (SAFE), ένα μηχανισμό 150 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη χρηματοδότηση εκσυγχρονισμού των ενόπλων δυνάμεων των κρατών μελών. Πρόκειται για ακρογωνιαίο λίθο του φιλόδοξου στόχου της Ένωσης για στρατηγική αυτονομία έως το τέλος της δεκαετίας. Ένας στόχος που έχει επιταχυνθεί από τις μακροχρόνιες αμφιβολίες των ευρωπαϊκών πρωτευουσών για την αξιοπιστία των αμερικανικών εγγυήσεων ασφαλείας, σε μια εποχή πολιτικής αστάθειας στις ΗΠΑ.
Για τον Καναδά, όμως, ο λογισμός υπερβαίνει την ασφάλεια του Ατλαντικού. Η ανακοίνωση έρχεται μετά από μια περίοδο έντονων τριβών με τον γείτονα νότια, που ξεκίνησε με τον εμπορικό πόλεμο του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και επιδεινώθηκε με ρητορική από την Ουάσινγκτον που αμφισβητούσε ανοιχτά την καναδική κυριαρχία. «Η συμμετοχή μας στο SAFE θα καλύψει κρίσιμα κενά ικανοτήτων, θα διευρύνει τις αγορές για τους Καναδούς προμηθευτές και θα προσελκύσει ευρωπαϊκές αμυντικές επενδύσεις στον Καναδά», δήλωσε ο Πρωθυπουργός Κάρνεϊ, πλαισιώνοντας την κίνηση ως στρατηγική και οικονομική αναγκαιότητα. Ενδεικτικό της στροφής: πάνω από το 70% των κεφαλαιουχικών δαπανών του καναδικού στρατού θα μετατοπιστεί πλέον από τις ΗΠΑ.
Στην πράξη, η ένταξη της Οττάβας στο SAFE προσφέρει προνομιακή πρόσβαση της καναδικής αμυντικής βιομηχανίας στην τεράστια ευρωπαϊκή αγορά. Παρότι τα κοινοτικά προγράμματα προβλέπουν συνήθως ότι η πλειοψηφία των εξαρτημάτων πρέπει να προέρχεται από την ΕΕ, αναμένονται ειδικές ρυθμίσεις για εταίρους όπως ο Καναδάς, που θα επιτρέψουν μια πραγματική βιομηχανική ενσωμάτωση.
Οι αναλυτές βλέπουν σε αυτή τη συμφωνία κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή συμφωνία προμηθειών: είναι η απτή εκδήλωση μιας στρατηγικής απόκλισης. Ενσωματώνοντας τον εαυτό του σε ένα ευρωπαϊκό αμυντικό πλαίσιο, ο Καναδάς δεν αγοράζει απλώς νέο εξοπλισμό. Καλλιεργεί ενεργά ένα αντίβαρο στη μακροχρόνια κυρίαρχη σχέση του με την Ουάσινγκτον. Αυτή η επαναπροσανατολισμός σηματοδοτεί μια νέα σελίδα στις διατλαντικές σχέσεις, όπου οι συμμαχίες γίνονται πιο πολύπλοκες και λιγότερο προβλέψιμες. Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις πιθανόν να περιλαμβάνουν μια σταδιακή, αλλά σταθερή, ενοποίηση των εφοδιαστικών αλυσίδων άμυνας Καναδά και Ευρώπης, δημιουργώντας μια πιο ανθεκτική και αλληλοεξαρτώμενη εταιρική σχέση ασφαλείας, που θα κινείται ανεξάρτητα από τις πολιτικές παρορμήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες.