Στον αμείλικτο κόσμο του διεθνούς εμπορίου ναρκωτικών, δύο πρόσφατα γεγονότα σκιαγραφούν με τρανταχτό τρόπο τις βαθιές αντιφάσεις και τη διπλή μέτρηση που χαρακτηρίζουν τον λεγόμενο «πόλεμο» κατά των ναρκωτικών. Από τη μια, μια αιματηρή επιχείρηση στο έδαφος της Μεξικού, από την άλλη, μια υπόσχεση πολιτικής χάριτος που ανατρέπει ό,τι νομίζαμε ότι ξέραμε για τη δικαιοσύνη και τη διεθνή συνεργασία.
Στη Σιναλόα, την κοιτίδα των ισχυρών καρτέλ, το μεξικανικό ναυτικό έδωσε το «πέρας» σε μια επιχείρηση εναντίον του Πέδρο Ινσούνσα Κορονέλ, γνωστού ως «El Pichón». Ο άνδρας, κύριο στέλεχος δικτύου που πλημμύριζε τις ΗΠΑ με συνθετικά οπιοειδή, βρήκε τον θάνατο σε ανταλλαγή πυρών. Όπως ανέφερε ο υπουργός Ασφάλειας Ομάρ Γκαρσία Χαρφούχ, η δράση αυτή είναι συνέχεια μιας μεγάλης επιχείρησης πέρυσι, κατά την οποία πιάστηκαν πάνω από 1,65 τόνοι φентаνυλίου – μια ποσότητα ικανή να εξοντώσει εκατομμύρια. Η οργάνωσή του, αποσχισθείσα από το καρτέλ Beltran Leyva, αντιμετωπίζει και άνευ προηγουμένου πιέσεις από τις αμερικανικές αρχές, με κατηγορίες για «ναρκοτρορορισμό».
Σε απόλυτη αντίθεση με αυτή τη «χειροπιαστή» δικαιοσύνη, ακούγεται μια υπόσχεση που προκαλεί αμηχανία και αγανάκτηση στις διεθνείς υπηρεσίες καταπολέμησης των ναρκωτικών. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι, σε περίπτωση επανεκλογής του, θα χορηγήσει χάρη στον πρώην πρόεδρο της Ονδούρας, Χουάν Ορλάντο Ερνάντες. Ο τελευταίος καταδικάστηκε πέρυσι από δικαστήριο στη Νέα Υόρκη σε 45 χρόνια φυλάκιση για συμμετοχή σε εμπόριο κοκαΐνης εκατοντάδων τόνων, εκμεταλλευόμενος το αξίωμά του. Η δήλωση του Τραμπ («Κοίταξα τα γεγονότα και συμφώνησα μαζί τους ότι τον «στήσανε»») χαρακτηρίστηκε από ανώνυμο πράκτορα της DEA ως «τρελάδα».
Αυτή η διττή εικόνα είναι η καλύτερη απόδειξη ότι ο αγώνας κατά των ναρκωτικών έχει, εδώ και δεκαετίες, περισσότερο να κάνει με γεωπολιτική και εσωτερική ρητορεία παρά με συνεπή πολιτική. Στη μία πλευρά του ωκεανού, μια χώρα καταδιώκει με θανάσιμη βία τα μέλη των καρτέλ και ασκεί πιέσεις σε κυβερνήσεις που κατηγορούν για «ναρκο-κράτη». Στην άλλη, η πολιτική ηγεσία της ίδιας χώρας μιλάει ανοιχτά για χάρη σε έναν καταδικασμένο πολιτικό που οδήγησε ένα ολόκληρο έθνος στη διαφθορά των ναρκωτικών.
Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι πού ακριβώς βρίσκεται η γραμμή μεταξύ του «εχθρού» και του «συνεργάτη»; Η εξάλειψη ενός «μεγάλου ψαριού» στη Σιναλόα, όσο σημαντική κι αν είναι, μπορεί να σβηστεί σε λίγα λεπτά από το πολιτικό μήνυμα ότι ένας άλλος, σε διπλάσια θέση ευθύνης, μπορεί να αφεθεί ελεύθερος. Όσο αυτές οι αντιφάσεις επιμένουν, ο μόνος σταθερός παράγοντας θα παραμένει η αδιάκοπη ροή των ναρκωτικών και η καταστροφή που αφήνουν πίσω τους. Ο πόλεμος αυτός χάνεται όχι μόνο στα πεδία των μαχών, αλλά και στα σκακιέρα της διπλωματίας και των διπλών τυπολογιών.
**(Λέξεις: 398)**