Η Τράπεζα Κύπρου παρουσίασε μια εικόνα με δύο όψεις για τα πρώτα εννέα μήνες του 2025. Από τη μία, τα κέρδη συρρικνώθηκαν, από την άλλη, η διοίκηση αναβάθμισε τις προοπτικές για όλο το έτος και αντάμειψε τους μετόχους. Αυτή η «διπλή» ενημέρωση έρχεται σε μια περίοδο έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης, με το ΑΚΕΛ να επαναφέρει στο τραπέζι την πρόταση για «ειδικό τέλος αλληλεγγύης» στις τραπεζικές επιχειρήσεις. Μια σύγκρουση, δηλαδή, μεταξύ της εταιρικής κερδοφορίας και των πολιτικών αξιώσεων για αναδιανομή.
Συγκεκριμένα, η μεγαλύτερη πιστωτική ίδρυμα της χώρας κατέγραψε καθαρό κέρδος 353 εκατομμυρίων ευρώ, ποσό που σηματοδοτεί πτώση 12% σε σχέση με τον αντίστοιχο περασμένο χρόνο. Ο Διευθύνων Σύμβουλος, Πανίκος Νικολάου, αποδίδει τη μείωση κυρίως στη συρρίκνωση των καθαρών τόκων, του βασικού «κινητήρα» εσόδων για τις τράπεζες. Πίσω από αυτό το νούμερο, όμως, κρύβονται ισχυρά θεμελιώδη στοιχεία: Τα νέα δάνεια εκτοξεύτηκαν σχεδόν 30%, ξεπερνώντας κατά πολύ τους στόχους, ενώ τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs) έφτασαν στο εντυπωσιακό ρεκόρ της τάξεως του 1,2%. Με αυτή τη βάση, το Διοικητικό Συμβούλιο τόλμησε να υψώσει τον στόχο κερδοφορίας για το 2025 και να μοιράσει προκαταβολικό μέρισμα στους μετόχους ήδη από τον Οκτώβριο.
Αυτή η επιδειχθείσα ανθεκτικότητα, ωστόσο, λειτουργεί ως καύσιμο για την πολιτική αντιπολίτευση. Το ΑΚΕΛ υπέβαλε στη Βουλή νομοσχέδιο για την επιβολή ενός προσωρινού τέλους στα τραπεζικά κέρδη για τα φορολογικά έτη 2025 και 2026. Ο Γενικός Γραμματέας του κόμματος, Στέφανος Στεφάνου, υποστηρίζει ότι οι τράπεζες επωφελήθηκαν δυσανάλογα από τις υψηλές επιτοκιακές πολιτικές της ΕΚΤ, ενώ οι καταναλωτές και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις πληγώθηκαν. Η πρόταση στοχεύει σε ένα μέρος των κερδών που θεωρείται «υπερβολικό» σε σχέση με το 2022 και περιλαμβάνει και σοβαρή πρόστιμη για την περίπτωση που οι τράπεζες μεταφέρουν το κόστος στους πελάτες.
Η κίνηση επαναφέρει μια πρόταση που είχε «παγώσει» πριν έναν χρόνο, μετά από ισοψηφία και αποχές στη Βουλή. Ο τραπεζικός κλάδος αντιδρά έντονα, προειδοποιώντας ότι τέτοιοι στοχευμένοι φορολογικοί φραγμοί μπορούν να υπονομεύσουν την ελκυστικότητα της Κύπρου για ξένες επενδύσεις. Στο διεθνές προσκήνιο, ο Νάιτζελ Γκριν, CEO της deVere Group, πρόσφατα προειδοποίησε για τους κινδύνους του «φορολογικού σύρσιμου» (fiscal drag), όπου η πάγωση φορολογικών ορίων σε περιόδους πληθωρισμού αυξάνει πρακτικά το φορολογικό βάρος και μπορεί να οδηγήσει σε φυγή κεφαλαίων και ταλέντων – μια σκέψη που αφορά άμεσα και την Κύπρο ως περιφερειακό χρηματοπιστωτικό κόμβο.
Η αγορά, προς το παρόν, στηρίζει την Τράπεζα Κύπρου: η μετοχή της έχει ανατιμηθεί σημαντικά τον τελευταίο χρόνο, ωθώντας την κεφαλαιοποίησή της πάνω από τα 3,3 δις ευρώ. Η εμπιστοσύνη αυτή αντικατοπτρίζει την ενίσχυση των ισολογισμών και την επιστροφή σε κανονικότητα μετά τις προηγούμενες κρίσεις. Το νομοσχέδιο του ΑΚΕΛ, όμως, εισάγει ένα στοιχείο αβεβαιότητας. Η επικείμενη κοινοβουλευτική διαδικασία θα δοκιμάσει την όρεξη της κυβέρνησης να επέμβει στις εταιρικές αποδόσεις για κοινωνικούς σκοπούς, θέτοντας μια βασική διλήμματα για την οικονομική πολιτική του νησιού. Το αποτέλεσμα θα δείξει αν οι πολιτικές πιέσεις για άμεση αναδιανομή θα υπερισχύσουν των δεσμεύσεων για ένα ανταγωνιστικό και σταθερό τραπεζικό σύστημα.