Η διπλωματία, συχνά παρομοιαζόμενη με ένα περίπλοκο παιχνίδι σκιών, αποδεικνύεται για άλλη μια φορά πεδίο αλληλοκατηγοριών, όπου ακόμη και μια φαινομενικά ασήμαντη ενέργεια μπορεί να πυροδοτήσει μια αλυσιδωτή αντίδραση. Αυτή τη φορά, η εστίαση της διεθνούς προσοχής στρέφεται στην ευαίσθητη γεωπολιτικά περιοχή του Περσικού Κόλπου, με την Κύπρο να βρίσκεται στο επίκεντρο μιας έντονης ιρανικής αντίδρασης. Η επίσημη κλήση του πρέσβη της Λευκωσίας στην Τεχεράνη, κ. Πέτρου Νακοζή, για την καταγραφή μιας «σφοδρής διαμαρτυρίας», δεν είναι παρά η κορυφή ενός παγόβουνου, που αποκαλύπτει μια μακροχρόνια διένεξη για τρία στρατηγικά νησιά.
Η απαρχή αυτής της διαμάχης εντοπίζεται σε μια κοινή δήλωση που εκδόθηκε από την Κύπρο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Το Ιράν, ερμηνεύοντας τη δήλωση αυτή ως «υπονοούμενη αναγνώριση» της κυριαρχίας των Εμιράτων επί των νήσων Αμπού Μούσα, Μεγάλου Τουνμπ και Μικρού Τουνμπ, αντέδρασε άμεσα και σφοδρά. Η δήλωση, η οποία εκδόθηκε κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης του Προέδρου των ΗΑΕ στην Κύπρο, αποτέλεσε την αφορμή για την Τεχεράνη να εκφράσει την έντονη δυσαρέσκειά της. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Μοχάμεντ Αλιμπέκ, παρέδωσε στον Κύπριο διπλωμάτη γραπτή διαμαρτυρία, επαναλαμβάνοντας την «ιστορική, αδιαμφισβήτητη και αποτελεσματική κυριαρχία» της χώρας του επί των τριών νησιών, τα οποία θεωρεί «αναπόσπαστο τμήμα του ιρανικού εδάφους».
Αυτού του είδους οι διπλωματικές κινήσεις δεν αποτελούν πρωτοφανές φαινόμενο. Μόλις τον περασμένο Οκτώβριο, το Ιράν είχε καλέσει Ευρωπαίους πρέσβεις για παρόμοιο λόγο, έπειτα από μια κοινή δήλωση της ΕΕ και του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου, η οποία καλούσε την Τεχεράνη να τερματίσει την «κατοχή» των ίδιων νησιών. Η επανάληψη αυτού του μοτίβου υποδηλώνει μια συντονισμένη διπλωματική στρατηγική, την οποία το Ιράν αντιλαμβάνεται ως άμεση πρόκληση στην εθνική του κυριαρχία.
Η διαμάχη για την κυριότητα αυτών των νησιών έχει βαθιές ρίζες, με το Ιράν να ασκεί έλεγχο για τουλάχιστον μισό αιώνα. Η στρατηγική τους σημασία, λόγω της εγγύτητάς τους με το Στενό του Ορμούζ, τα καθιστά ζωτικής σημασίας για τα ιρανικά στρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, από την άλλη πλευρά, προβάλλουν ισχυρές ιστορικές διεκδικήσεις.
Η κλήση του Κύπριου πρέσβη συνιστά ένα διπλωματικό «τσουνάμι», το οποίο αναμένεται να δημιουργήσει ρήγμα στις σχέσεις μεταξύ Τεχεράνης και Λευκωσίας. Το Ιράν, μέσω αυτής της κίνησης, στέλνει ένα σαφές μήνυμα για την αταλάντευτη υπεράσπιση της εδαφικής του ακεραιότητας. Επιπλέον, η αντίδραση του Ιράν υπαινίσσεται μια αμφίδρομη σχέση στην αντιμετώπιση άλλων εδαφικών ζητημάτων, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η στάση του απέναντι στις δικές του διεκδικήσεις μπορεί να επηρεάσει την οπτική του για άλλα ακανθώδη ζητήματα, ενδεχομένως και για το Κυπριακό. Οι συνέπειες αυτού του διπλωματικού επεισοδίου αναμένεται να είναι αισθητές στην ευρύτερη περιοχή, εντείνοντας περαιτέρω τις ήδη τεταμένες γεωπολιτικές ισορροπίες.