Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει κινήσει επίσημη διαδικασία παραβίασης κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας, καταλογίζοντας σοβαρές ελλείψεις στην ενσωμάτωση ευρωπαϊκών κανονισμών που αφορούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη διαχείριση των υδάτινων πόρων. Οι Βρυξέλλες επέδωσαν αυστηρή προειδοποίηση στη Λευκωσία, επισημαίνοντας την ανεπαρκή ενσωμάτωση της ανανεωμένης Οδηγίας για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στην εθνική νομοθεσία, καθώς και την παράλειψη των υποχρεωτικών αναθεωρήσεων των αδειών χρήσης νερού. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει στη διάθεσή της δίμηνη προθεσμία για να αποδείξει την αποκατάσταση των παραλείψεων, ειδάλλως αντιμετωπίζει τον κίνδυνο παραπομπής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, με πιθανή επιβολή σημαντικών οικονομικών κυρώσεων.
Οι παράλληλες αυτές ενέργειες υπογραμμίζουν την αυξανόμενη αυστηρότητα με την οποία η ΕΕ εφαρμόζει το κοινοτικό κεκτημένο σε περιβαλλοντικά και ενεργειακά θέματα, καθώς οι σχετικές οδηγίες αποτελούν θεμελιώδεις πυλώνες του Ευρωπαϊκού Πράσινου Συμφώνου. Η αναθεωρημένη Οδηγία για τις ΑΠΕ, η οποία έπρεπε να έχει ενσωματωθεί έως τις 21 Μαΐου 2025, στοχεύει στην επιτάχυνση της υιοθέτησης καθαρής ενέργειας σε τομείς όπως η θέρμανση, η ψύξη, οι μεταφορές και οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Παράλληλα, η Οδηγία Πλαίσιο για τα Ύδατα επιτάσσει περιοδικές αξιολογήσεις των αδειών υδροληψίας, προκειμένου να διασφαλιστεί η ποιότητα και η βιωσιμότητα των υδατικών πόρων, ένα κρίσιμο ζήτημα για τη μεσογειακή χώρα.
Σύμφωνα με τα πορίσματα της Επιτροπής, η Κύπρος δεν έχει ακόμη κοινοποιήσει πλήρη εθνική νομοθεσία για την εφαρμογή των ενεργειακών κανόνων του 2023. Όσον αφορά τη διαχείριση των υδάτων, οι αρμόδιες αρχές δεν προβαίνουν στις νομικά επιβεβλημένες επανεξετάσεις των υφιστάμενων αδειών χρήσης νερού, ώστε να ευθυγραμμίζονται με τα οικολογικά πρότυπα της ΕΕ. Παρόλο που η κυπριακή κυβέρνηση αναγνώρισε το νομοθετικό κενό μετά από μια αρχική ειδοποίηση τον Νοέμβριο του 2024, το κοινοβούλιο δεν έχει ακόμη υιοθετήσει ουσιαστικές τροποποιήσεις. Αυτή η καθυστέρηση φέρνει την Κύπρο στο ίδιο πλαίσιο με χώρες όπως η Ελλάδα, η Γαλλία και η Ιταλία, οι οποίες έχουν αντιμετωπίσει παρόμοιες διαδικασίες παραβίασης για περιβαλλοντικές οδηγίες.
Οι συνέπειες της μη συμμόρφωσης ενδέχεται να είναι ιδιαίτερα σοβαρές. Εάν η απάντηση της Κύπρου εντός των προσεχών εξήντα ημερών κριθεί ανεπαρκής, η Επιτροπή δύναται να προσφύγει στο ανώτατο δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη συνέχεια, ενδέχεται να επιβληθεί ημερήσιο πρόστιμο στη χώρα μέχρι την πλήρη συμμόρφωσή της. Η νομική πίεση ενισχύεται από σημαντικά στρατηγικά και περιβαλλοντικά διακυβεύματα. Για την ΕΕ, η πλήρης υιοθέτηση των κανόνων για τις ΑΠΕ από την Κύπρο είναι ζωτικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια και την επίτευξη των δεσμευτικών στόχων μείωσης των εκπομπών. Για την ίδια την Κύπρο, η βιώσιμη διαχείριση του νερού αποτελεί υπαρξιακή προτεραιότητα, ιδιαίτερα εν μέσω της κλιματικής κρίσης.
Η τρέχουσα εξέλιξη τοποθετεί την κυπριακή κυβέρνηση υπό έντονη πίεση, αναγκάζοντάς την σε έναν αγώνα δρόμου για την ευθυγράμμιση των εθνικών νομοθεσιών με το ευρωπαϊκό δίκαιο. Το τελικό αποτέλεσμα θα καταδείξει τόσο την αποφασιστικότητα της ΕΕ να επιβάλει το πράσινο νομοθετικό της πλαίσιο, όσο και τις πρακτικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη στην εφαρμογή σύνθετων περιβαλλοντικών εντολών. Οι επόμενοι μήνες θα αποδείξουν εάν η Κύπρος θα καταφέρει να γεφυρώσει γρήγορα αυτό το χάσμα συμμόρφωσης ή αν θα βρεθεί εγκλωβισμένη σε μια παρατεταμένη και δαπανηρή νομική διαμάχη με τους ευρωπαϊκούς της εταίρους.