Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκδώσει αυστηρή προειδοποίηση προς την Κύπρο, εστιάζοντας σε κρίσιμα κενά ασφαλείας και επιτήρησης στα διεθνή αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου. Αυτή η επίσημη ενέργεια, που ισοδυναμεί με «κίτρινη κάρτα» πριν από πιθανή παραπομπή στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σηματοδοτεί ότι οι παραλείψεις στον τουριστικό πυλώνα της χώρας δεν είναι πλέον ανεκτές.
Αυτή είναι η δεύτερη φάση της διαδικασίας παράβασης, η οποία είχε αρχίσει μετά από επιθεώρηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασφάλειας Αεροπορίας το 2020. Παρά την αρχική επιστολή που είχε σταλεί στη Λευκωσία τον Νοέμβριο, η Επιτροπή θεωρεί ότι τα μέτρα που εφαρμόστηκαν ήταν ανεπαρκή. Η νέα «αιτιολογημένη γνώμη» αποτελεί ουσιαστικά τελεσίγραφο: η Κύπρος έχει δύο μήνες για να ανταποκριθεί ουσιαστικά, αλλιώς το θέμα θα εκδικαστεί στο ευρωπαϊκό δικαστήριο, με κίνδυνο επιβολής σημαντικών οικονομικών κυρώσεων.
Οι ανησυχίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι διπλές και βαθιά ριζωμένες. Καταρχάς, διαπιστώθηκε ότι οι κυπριακές αρχές δεν κατάφεραν να διασφαλίσουν ότι ο διαχειριστής των δύο αεροδρομίων εφαρμόζει πλήρως και σωστά τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς ασφαλείας στις χερσαίες επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, τα εγχειρίδια λειτουργίας των αεροδρομίων, τα οποία καθορίζουν όλες τις διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων των κρίσιμων υπηρεσιών διάσωσης και πυρόσβεσης, δεν πληρούν τα απαιτούμενα πρότυπα.
Δευτερευόντως, και ίσως το πιο ανησυχητικό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκφράζει σοβαρές αμφιβολίες για την ικανότητα του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας της Κύπρου να ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο. Σύμφωνα με τη διαπίστωσή της, το τμήμα αυτό «δεν διαθέτει επαρκές προσωπικό με τις απαιτούμενες τεχνικές εξειδικεύσεις» σε όλους τους απαραίτητους τομείς για να εκπληρώσει τον θεσμικό του ρόλο ως εποπτικού φορέα.
Η χρονική συγκυρία είναι εξαιρετικά ευαίσθητη, δεδομένης της πρόσφατης έντασης στην ευρύτερη περιοχή. Νωρίτερα φέτος, ισραηλινές αεροπορικές εταιρείες είχαν προσωρινά αναστείλει δρομολόγια προς την Πάφο μετά από πληροφορίες μυστικών υπηρεσιών, ενώ είχε αναφερθεί και η παρουσία ισραηλινού πολεμικού πλοίου κοντά στη Λάρνακα. Αυτά τα γεγονότα υπογραμμίζουν ότι η ανατολική Μεσόγειος παραμένει μια γεωπολιτικά «καυτή» ζώνη, όπου η αεροπορική ασφάλεια έχει υψίστης σημασίας εθνικές και διεθνείς επιπτώσεις.
Η κυπριακή κυβέρνηση αντιμετωπίζει πλέον μια σύνθετη πρόκληση που απαιτεί άμεση δράση σε δύο επίπεδα. Πρέπει να επιβάλει άμεσα και ελέγξιμες διορθώσεις στις λειτουργίες των αεροδρομίων, ενώ ταυτόχρονα οφείλει να ενισχύσει δραστικά την τεχνική εμπειρογνωμοσύνη και το θεσμικό σθένος του εποπτικού φορέα. Ο χρόνος πιέζει, και η απάντηση της Λευκωσίας αναμένεται να είναι γρήγορη, ουσιαστική και χωρίς αστερίσκους, καθώς η εμπιστοσύνη των επιβατών και των αεροπορικών εταιρειών είναι ζωτικής σημασίας για μια χώρα που βασίζεται στον τουρισμό.