Το παγκόσμιο ενεργειακό τοπίο υφίσταται ριζικές αλλαγές, διαμορφωμένο από γεωπολιτικές εξελίξεις, σημαντικές επενδύσεις και αναθεωρημένες προβλέψεις. Στην καρδιά αυτής της δυναμικής μεταμόρφωσης βρίσκεται η αναμενόμενη αύξηση της παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), η οποία αναμένεται να αναδιατάξει τις ισορροπίες της αγοράς. Ταυτόχρονα, μαζικές επενδύσεις στην εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου επιβεβαιώνουν την αντίληψη ότι η ζήτηση για ορυκτά καύσιμα θα παραμείνει ισχυρή για αρκετό καιρό ακόμη.
Αυτές οι εξελίξεις λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο μιας στρατηγικής αποδέσμευσης, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει δεσμευτεί να μειώσει την εξάρτησή της από τις ρωσικές ενεργειακές προμήθειες έως το τέλος της δεκαετίας. Αυτή η πολιτική αναδιαμορφώνει τους ενεργειακούς διαδρόμους, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να διαμορφώνουν ενεργά μια συνεκτική στρατηγική για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μεσόγειο, αναδεικνύοντας την Ελλάδα σε κρίσιμο εταίρο. Επιπλέον, ένα κονσόρτιο με επικεφαλής την Chevron έχει εξασφαλίσει δικαιώματα για εξερεύνηση σε θαλάσσια οικόπεδα νότια της Κρήτης, ενισχύοντας περαιτέρω τη σημασία της Ανατολικής Μεσογείου. Η Κύπρος στοχεύει να ξεκινήσει εξαγωγές αερίου από το κοίτασμα «Κρόνος» προς την Αίγυπτο μέχρι το τέλος του 2027, ενώ εταιρείες όπως η ExxonMobil και η Chevron επεκτείνουν την παρουσία τους στα αιγυπτιακά ύδατα. Η Αίγυπτος, από την πλευρά της, υλοποιεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα γεωτρήσεων αξίας 5,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, με σημαντικές δεσμεύσεις από την BP και την Eni.
Η πιο άμεση επίδραση, ωστόσο, αναμένεται από την αγορά LNG. Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (IEA) προβλέπει ένα σημαντικό κύμα νέας παραγωγικής ικανότητας που θα τεθεί σε λειτουργία τα έτη 2025 και 2026, αυξάνοντας την παγκόσμια προσφορά κατά 60% πριν από το 2030. Αυτή η εισροή έχει ήδη οδηγήσει σε μακροπρόθεσμες συμφωνίες, όπως η πρόσφατη συμφωνία ύψους 43 δισεκατομμυρίων δολαρίων μεταξύ Τουρκίας και αμερικανών προμηθευτών. Η McKinsey προβλέπει ότι η παγκόσμια ζήτηση για φυσικό αέριο θα συνεχίσει να αυξάνεται πάνω από ένα τέταρτο έως το 2050, υποδεικνύοντας ότι η νέα αυτή προσφορά θα βρει έτοιμη αγορά.
Εδώ βρίσκεται και το σημαντικό παράδοξο: η επερχόμενη αφθονία συνυπάρχει με προειδοποιήσεις για πιθανές ελλείψεις. Η ExxonMobil επισημαίνει ότι οι ετήσιοι ρυθμοί υποβάθμισης των υφιστάμενων κοιτασμάτων ενδέχεται να επιταχυνθούν δραματικά χωρίς συνεχιζόμενες επενδύσεις. Παράλληλα, ενώ ο ΟΠΕΚ+ έχει σηματοδοτήσει παύση στις αυξήσεις παραγωγής για το 2025, οι εκθέσεις του συνεχίζουν να προβλέπουν ισχυρή αύξηση της ζήτησης πετρελαίου έως το 2026. Η IEA στηρίζει αυτή την άποψη, προβλέποντας ότι η κατανάλωση πετρελαίου θα φτάσει περίπου τα 113 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως έως το 2050, με την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, των μεταφορών και της βιομηχανίας να τροφοδοτούν τη ζήτηση.
Οι συνέπειες είναι ουσιαστικές. Η αγορά LNG αναμένεται να μετατραπεί από αγορά πωλητή σε αγορά αγοραστή, ασκώντας πιέσεις στις τιμές και εντείνοντας τον ανταγωνισμό με νέες τεχνολογίες αποθήκευσης. Γεωπολιτικά, η Ανατολική Μεσόγειος αποκτά εκθετικά αυξανόμενη αξία. Ωστόσο, αυτή η συνεχιζόμενη δέσμευση στα ορυκτά καύσιμα περιορίζει την πορεία προς την επίτευξη των παγκόσμιων κλιματικών στόχων. Όπως δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της ExxonMobil, Darren Woods, οποιαδήποτε πλεονάζουσα προσφορά πετρελαίου μπορεί να είναι ένα «βραχυπρόθεσμο ζήτημα». Η αγορά φαίνεται να συμφωνεί, με προβλέψεις να υποδεικνύουν μια προσωρινή πτώση των τιμών πριν από την ανάκαμψη. Μια αναγνώριση που συμπυκνώνει την ταραγμένη, αλλά ακόμη μακριά από το τέλος της, πορεία της παγκόσμιας ενέργειας.