Σε μια κίνηση που προκάλεσε αίσθηση και συμβολισμό, η ηγέτιδα της αντιπολίτευσης της Βενεζουέλας, Μαρία Κορίνα Ματσάδο, βραβευμένη πλέον με Νόμπελ Ειρήνης, εμφανίστηκε δημόσια χθες το πρωί στην Οσλό, μετά από σχεδόν έναν χρόνο απουσίας. Η εντυπωσιακή αυτή εμφάνιση πραγματοποιήθηκε σε μπαλκόνι ξενοδοχείου, λίγες μόλις ώρες αφότου η κόρη της παρέλαβε το βραβείο εκ μέρους της. Η ιστορία της μοιάζει με κινηματογραφική περιπέτεια, από τη λαθραία θαλάσσια διαφυγή της από την Καράκας, παρά την κυβερνητική απαγόρευση εξόδου, μέχρι τη συγκινητική προσωπική της παρουσία μπροστά σε υποστηρικτές.
Το ιστορικό είναι γνωστό και πικρό: η Ματσάδο, κεντρική φιγούρα της αντίστασης κατά της κυβέρνησης του Νικολάς Μαδούρο, αναγκάστηκε να κρυφτεί πριν από έντεκα μήνες. Αυτό συνέβη μετά τις αμφιλεγόμενες προεδρικές εκλογές του Ιουλίου 2024, οι οποίες καταγγέλθηκαν διεθνώς ως νοθευμένες. Οι εκλογές αυτές παγίωσαν την εξουσία του Μαδούρο και οδήγησαν σε νέο κύμα καταστολής. Ο Εντμουντο Γκονσάλες, ο οποίος αναγνωρίστηκε διεθνώς ως ο νικητής των εκλογών, παραμένει στην εξορία, αφήνοντας τη Βενεζουέλα σε ένα βαθύ αδιέξοδο.
Οι λεπτομέρειες σχετικά με τη διαφυγή της Ματσάδο παραμένουν ασαφείς, αλλά όλα υποδεικνύουν μια επικίνδυνη και εξαντλητική διαδρομή. Σύμφωνα με πληροφορίες, έγινε μυστική μετακίνηση με σκάφος από τις ακτές της χώρας, με αντίξοες καιρικές συνθήκες να δυσχεραίνουν το ταξίδι προς την Ευρώπη. Η εμφάνισή της στο Grand Hotel της Οσλό, λίγο πριν τις 2:30 τα ξημερώματα, αποτέλεσε την πρώτη της ευκαιρία να απευθυνθεί απευθείας στο διεθνές κοινό που την υποστηρίζει. Μια πράξη που είχε τεράστιο προσωπικό κόστος: η ίδια αποκάλυψε πως δεν έχει δει τα παιδιά της εδώ και δύο ολόκληρα χρόνια, αφού τα είχε στείλει στο εξωτερικό για την ασφάλειά τους.
Η τελετή απονομής των Βραβείων Νόμπελ μετατράπηκε σε ένα ισχυρό πολιτικό βήμα. Η ομιλία της Ματσάδο, την οποία διάβασε η κόρη της, Άνα Κορίνα Σόσα, έφερε ένα μήνυμα αναγέννησης. «Η Βενεζουέλα θα αναπνεύσει ξανά», ανέφερε το κείμενο, οραματιζόμενο μια μέρα όπου «θα ανοίξουμε τις πόρτες των φυλακών και θα βλέπουμε χιλιάδες αδίκως φυλακισμένους να βγαίνουν στον ζεστό ήλιο». Ο πρόεδρος της Νορβηγικής Επιτροπής Νόμπελ, Γιέργκεν Βάτνε Φρίντνες, απηύθυνε μια άμεση και πρωτοφανή έκκληση προς την Καράκας, καλώντας τον Μαδούρο να παραδώσει την εξουσία για το καλό της χώρας του. «Ας αρχίσει μια νέα εποχή», δήλωσε από το βήμα.
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η επιτυχής διαφυγή και η εμφάνιση της Ματσάδο στην Οσλό αποτελούν μια σημαντική ηθική και στρατηγική νίκη για τη διαιρεμένη αντιπολίτευση. Αποδεικνύεται η αδιαμφισβήτητη αποφασιστικότητά της και η ικανότητά της να δρα παρά τη συνεχή πίεση, προσελκύοντας τη διεθνή προσοχή στην συνεχιζόμενη καταστολή. Το γεγονός υπογραμμίζει με εμφατικό τρόπο το χάσμα ανάμεσα στη διεθνή αναγνώριση και την εγχώρια δίωξη. Ενώ ο κόσμος επευφημούσε την ειρηνική της αντίσταση, το καθεστώς Μαδούρο πιθανότατα αντιμετωπίζει την μη εξουσιοδοτημένη ταξιδιωτική της κίνηση ως πράξη δραπέτη. Το επεισόδιο αυτό θέτει τις βάσεις για νέες εντάσεις, καθώς το διεθνές προφίλ της βραβευμένης ενισχύει τα αιτήματα για δημοκρατική μετάβαση, ενώ το καθεστώς στην Καράκας προετοιμάζεται να αντισταθεί σε νέες εξωτερικές πιέσεις.
Ο δρόμος που ακολουθεί παραμένει επικίνδυνος και αβέβαιος. Ωστόσο, για μία νύχτα στην Οσλό, μια φωνή που είχε εξαναγκαστεί στη σιωπή, βρήκε μια πανίσχυρη, έστω και προσωρινή, ακροαματικότητα. Και θύμισε σε όλους μας ότι η ελπίδα, ακόμα και όταν φαίνεται να κρύβεται, δεν εγκαταλείπει ποτέ τον αγώνα.