Ο Ευρωπαίος απεσταλμένος, Γιοχάνες Χαν, αναμένεται να πραγματοποιήσει την επόμενη εβδομάδα επανειλημμένες επισκέψεις στην Κύπρο, σε μια κρίσιμη συγκυρία για τις διπλωματικές προσπάθειες επίλυσης του μακροχρόνιου Κυπριακού ζητήματος. Η άφιξή του, σύμφωνα με κυβερνητικές ανακοινώσεις, συμπίπτει με την προγραμματισμένη τριμερή συνάντηση των ηγετών των δύο κοινοτήτων με την προσωπική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Μαρία Ανχέλα Ολγκίν. Αυτή η σύμπτωση, χαρακτηρισμένη ως «ευτυχές σύμπτωμα», υποδηλώνει την αυξανόμενη διεθνή εστίαση στο νησί.
Ο κ. Χαν, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του τον περασμένο Μάιο, θα έχει χωριστές συνομιλίες με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, Τουφάν Ερχουρμάν. Η δεύτερη αυτή επίσκεψη υπογραμμίζει τη συνεχή στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην πρωτοβουλία των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και την κρίσιμη σημασία της διατήρησης ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας με όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές. Η συνάντηση με τον κ. Ερχουρμάν αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη άρνηση του προκατόχου του, Ερσίν Τατάρ, να συναντηθεί με τον Ευρωπαίο απεσταλμένο.
Το Κυπριακό αποτελεί ένα από τα πιο επίμονα και περίπλοκα διεθνή αδιέξοδα, με το νησί να παραμένει διαιρεμένο από το 1974. Η νότια περιοχή λειτουργεί ως η διεθνώς αναγνωρισμένη Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ το βόρειο τμήμα διοικείται από την τουρκοκυπριακή κοινότητα, με την Τουρκία να αποτελεί τη μοναδική χώρα που την αναγνωρίζει. Οι πολυάριθμοι γύροι διαπραγματεύσεων, οι οποίοι έχουν διεξαχθεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, δεν έχουν καταφέρει να επιφέρουν μια συμφωνημένη λύση, αφήνοντας πίσω μια γενιά που έχει μεγαλώσει μέσα στην αναμονή και την απογοήτευση.
Σε αυτό το ευαίσθητο διπλωματικό πλαίσιο, ο ρόλος του κ. Χαν δεν είναι να υποκαταστήσει τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών, αλλά να τις ενισχύσει και να τις υποστηρίξει. Όπως είχε δηλώσει ο ίδιος ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ως στόχο την υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών, όχι την αντικατάστασή τους. Η ταυτόχρονη παρουσία του κ. Χαν και της κ. Ολγκίν ερμηνεύεται από πολλούς αναλυτές ως μια στρατηγική κίνηση συγχρονισμού, με σκοπό την παρουσίαση ενός ενιαίου διεθνούς μετώπου, την αποφυγή αλληλοεπικαλυπτόμενων εντολών και την άσκηση συνεκτικής διπλωματικής πίεσης, ενώ παράλληλα προσφέρονται «καλές υπηρεσίες» και από τις δύο πλευρές.
Η επικείμενη εβδομάδα δεν αναμένεται να φέρει επίσημες διαπραγματεύσεις, ωστόσο θα λειτουργήσει ως ένας κρίσιμος «παλμογράφος» για τη διάθεση και των δύο κοινοτήτων. Όλοι οι παρατηρητές θα εστιάσουν σε οποιαδήποτε ένδειξη ευελιξίας ή, αντίθετα, ακαμψίας. Η ικανότητα του κ. Χαν να ακούει προσεκτικά και να μεταφέρει με ακρίβεια τις θέσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς στις Βρυξέλλες είναι υψίστης σημασίας, δεδομένου ότι οποιαδήποτε τελική συμφωνία θα πρέπει να λάβει την έγκριση και των δύο κοινοτήτων.
Η επιστροφή του Ευρωπαίου απεσταλμένου προκαλεί μια νέα, αν και συγκρατημένη, αισιοδοξία. Αυτό καταδεικνύει ότι το Κυπριακό παραμένει στην ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όχι απλώς ως ένα γεωπολιτικό ζήτημα, αλλά ως ένα εσωτερικό εμπόδιο στην πλήρη ενσωμάτωση και σταθερότητα της Ένωσης. Το ερώτημα που παραμένει ανοιχτό είναι κατά πόσον αυτή η συντονισμένη διπλωματική ώθηση από τις Βρυξέλλες και τη Νέα Υόρκη μπορεί να αποτελέσει το απαραίτητο καύσιμο για μια νέα, ουσιαστική πορεία προς την επανένωση. Η απάντηση θα αρχίσει να διαμορφώνεται τις επόμενες ημέρες, στους διαδρόμους της παγκόσμιας διπλωματίας.