Μια σοβαρή ιατρική υπόθεση, που αφορά πολλές ευρωπαϊκές χώρες, έχει προκύψει λόγω ενός δότη σπέρματος από τη Δανία. Το σπέρμα του χρησιμοποιήθηκε για σχεδόν 20 χρόνια σε κλινικές γονιμότητας. Τώρα, ανακαλύφθηκε ότι ο δότης είχε μια κληρονομική ασθένεια που αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο. Αυτό επηρεάζει πολλές οικογένειες και δείχνει προβλήματα στα διεθνή συστήματα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Ο άνδρας, που ήταν φοιτητής, έδωσε δείγματα σπέρματος στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος (ESB) από το 2005. Για 17 χρόνια, οι δωρεές του πήγαν σε τουλάχιστον 14 χώρες, όπως η Κύπρος και η Ελλάδα. Όμως, ο άνδρας είχε μια μετάλλαξη στο γονίδιο TP53. Αυτή η μετάλλαξη προκαλεί το σύνδρομο Li-Fraumeni, το οποίο αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου πάνω από 90%. Η μετάλλαξη βρισκόταν μόνο σε μέρος του σπέρματός του, επομένως δεν φάνηκε σε συνηθισμένους ιατρικούς ελέγχους.
Το πρόβλημα έγινε γνωστό την άνοιξη του 2023. Μια διεθνής έρευνα έδειξε ότι 23 από 67 παιδιά που έχουν ταυτοποιηθεί κληρονόμησαν τη μετάλλαξη. Δέκα από αυτά τα παιδιά έχουν ήδη διαγνωστεί με καρκίνο. Κάποια έχουν αντιμετωπίσει διάφορες μορφές καρκίνου, και δυστυχώς, μερικά έχουν πεθάνει σε νεαρή ηλικία. Μια γενετιστής, η δρ Edwige Kasper, δήλωσε ότι πολλά παιδιά έχουν ήδη εμφανίσει καρκίνο.
Η Τράπεζα Σπέρματος δέχεται κριτική για τον τρόπο που χειρίστηκε την υπόθεση. Ο δότης σταμάτησε προσωρινά το 2020, αλλά μετά ξαναεντάχθηκε. Η μετάλλαξη εντοπίστηκε οριστικά μόνο το 2023, μετά από ειδικές εξετάσεις. Αυτό εγείρει ερωτήματα για τους ελέγχους και τις διαδικασίες που ακολουθούνται.
Στην Κύπρο, λόγω νόμου που επιτρέπει μόνο μία οικογένεια ανά δότη, **δεν γεννήθηκαν παιδιά από αυτόν τον δότη**. Αυτή η διαφορά δείχνει πόσο διαφορετικοί είναι οι κανόνες στην Ευρώπη για την ιατρικά υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
Οι οικογένειες που επηρεάζονται είναι συντετριμμένες. Τα παιδιά τους θα χρειάζονται συνεχή ιατρική παρακολούθηση. Αυτή η υπόθεση φέρνει συζητήσεις για πιο αυστηρούς γενετικούς ελέγχους, για έναν διεθνή μηχανισμό ειδοποίησης, και για τα όρια στον αριθμό παιδιών που μπορεί να αποκτήσει ένας δότης.
Οι αρχές προσπαθούν να βρουν όλες τις οικογένειες που μπορεί να έχουν επηρεαστεί. Αυτό το περιστατικό είναι ένα τραγικό μάθημα για το πώς η κληρονομικότητα, οι εμπορικές πρακτικές και η επιθυμία για παιδιά μπορούν να οδηγήσουν σε πόνο και αβεβαιότητα.